ปธน.บารัค โอบาม่า กล่าวต่อคณะผู้นำรุ่นใหม่จากเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่เยือนทำเนียบขาวเมื่อวันจันทร์ เตือนว่าความขัดแย้งล่าสุดในทะเลจีนใต้สืบเนื่องจากที่จีนถมพื้นที่สร้างสิ่งก่อสร้างบริเวณหมู่เกาะ Spratly กำลังเป็นภัยคุมคามความมั่นคงและความเจริญรุ่งเรืองของประเทศแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ พร้อมทั้งขอให้จีนหยุดการกระทำดังกล่าว
ประธานาธิบดีบารัค โอบาม่า กล่าวว่า ปัจจัยที่ทำให้ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เติบโตอย่างรวดเร็วในช่วงหลายปีมานี้ คือสันติภาพและความมั่นคง ตลอดจนเสรีภาพในการเดินเรือในแถบทะเลจีนใต้ซึ่งเป็นเส้นทางขนส่งสินค้าทางทะเลที่สำคัญ และนั่นต้องอาศัยความเคารพในระเบียบปฏิบัติและกฏหมายว่าด้วยเขตแดนทางทะเลและน่านน้ำสากล แต่หากประเทศใดประเทศหนึ่งละเมิดกฏเกณฑ์ดังกล่าว โดยอาศัยอิทธิพลและอำนาจทางทหารเป็นหลัก ความเจริญรุ่งเรืองก็จะไม่สามารถเกิดขึ้นได้
ปธน.โอบาม่า ชี้ว่าแม้สหรัฐฯจะไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับน่านน้ำที่อยู่ในความขัดแย้งครั้งนี้ แต่ในฐานะที่เป็นประเทศหนึ่งในแถบแปซิฟิก สหรัฐฯ ต้องการให้มีการแก้ไขเรื่องนี้อย่างสันติวิธี ด้วยวิธีทางการฑูต และเป็นไปตามมาตรฐานสากล
ผู้นำสหรัฐฯระบุว่า การที่ประเทศใดก็ตามใช้วิธีที่ก้าวร้าวในการกล่าวอ้างกรรมสิทธิ์ รวมทั้งการถมพื้นที่สร้างสิ่งก่อสร้างในบริเวณที่มีความขัดแย้งนั้น เป็นการกระทำที่ไม่ก่อให้เกิดประโยชน์อันใด และสหรัฐฯยินดีทำงานร่วมกับทุกประเทศในการสร้างบรรทัดฐานและจัดทำหลักเกณฑ์ที่ถูกต้องเพื่อรับรองความมั่นคงในภูมิภาคนี้
ปธน. โอบาม่าชี้ว่า แม้ว่าบางส่วนที่จีนกล่าวอ้างกรรมสิทธิ์ในทะเลจีนใต้อาจจะถูกต้อง แต่จีนก็ไม่ควรใช้กำลังก้าวร้าวเพื่อผลักประเทศอื่นออกไปจากเส้นทางของตนดังที่ทำอยู่
อย่างไรก็ตาม ทางการจีนยืนยันว่าจะไม่ยุติการก่อสร้างและถมพื้นที่บริเวณหมู่เกาะ Spratly เพราะถือว่าเป็นดินแดนในการครอบครองของจีน และว่าหากจีนยอมถอย สหรัฐฯก็อาจจะได้ใจ และใช้มาตรการที่แข็งกร้าวตอบโต้จีนได้
คุณ Ankit Panda บรรณาธิการร่วมของนิตยสาร The Diplomat ให้ความเห็นว่า คำพูดของปธน.โอบาม่าในครั้งนี้ สามารถอธิบายได้ดีถึงท่าทีของจีนในทะเลจีนใต้ในช่วงไม่กี่ปีมานี้ ตั้งแต่การเผชิญหน้ากับฟิลิปปินส์ที่ Scarborough Shoal เมื่อ 3 ปีก่อน ความขัดแย้งกับเวียดนามเรื่องแท่นขุดเจาะน้ำมันของจีนเมื่อปีที่แล้ว และล่าสุดการก่อสร้างถมพื้นที่บริเวณหมู่เกาะ Spratly
คุณ Ankit Panda บอกว่าสิ่งที่จีนทำอยู่เรียกได้ว่าเป็นการบีบบังคับในระดับต่ำ ซึ่งตรงกับที่สหรัฐฯระบุว่าเป็นการขัดกับกฏหมายสากล และคุกคามเสรีภาพในการเดินเรือในทะเลจีนใต้ โดยสิ่งที่น่ากังวลคือ หากจีนประกาศเขตระบุแจ้งทางการบินเพื่อการป้องกันตนเองหรือ ADIZ เหนือบริเวณดังกล่าว เหมือนที่ทำมาแล้วเหนือทะเลจีนตะวันออกเมื่อ 2 ปีก่อน ก็จะยิ่งทำให้มีความตึงเครียดยิ่งขึ้น
ด้านคุณ Scott Harold นักวิเคราะห์ที่ RAND Corporation เชื่อว่า หากจีนประกาศเขต ADIZ จริง จะสร้างผลเสียต่อจีนมากกว่าผลดี โดยบอกว่าการประกาศเขต ADIZ ของจีนเมื่อ 2 ปีก่อนเหนือทะเลจีนตะวันออก ก่อให้เกิดการคัดค้านทันทีจากสหรัฐฯ ในขณะที่ญี่ปุ่นเองก็ไม่ปฏิบัติตาม จึงถือว่าไม่เกิดประโยชน์อันใด แต่ทะเลจีนใต้นั้นกว้างใหญ่กว่าทะเลจีนตะวันออก อีกทั้งยังมีความสำคัญด้านยุทธศาสตร์มากกว่า และมีประเทศเพื่อนบ้านที่เกี่ยวข้องเรื่องนี้หลายประเทศ จึงเชื่อว่าจีนคงไม่ต้องการสร้างศัตรูเพิ่มขึ้นโดยที่ไม่ได้อะไรกลับคืนมา
ในการกล่าวปราศรัยต่อคณะผู้นำรุ่นใหม่จากเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในวันจันทร์ ปธน.โอบาม่ายังได้แสดงความยินดีต่อจีนที่สามารถจัดตั้งธนาคารเพื่อการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานของเอเชียหรือ AIIB ขึ้นได้
นอกจากนี้ยังระบุด้วยว่าความสำเร็จของการปฏิรูปประชาธิปไตยในพม่า ขึ้นอยู่กับการยุติการเลือกปฏิบัติต่อชนกลุ่มน้อย โดยเฉพาะชาวมุสลิมโรฮิงจะด้วยเช่นกัน
ผู้สื่อข่าว Victor Beattie รายงาน / ทรงพจน์ สุภาผล เรียบเรียง
