เรือพิฆาต USS Lassen ของกองทัพเรือสหรัฐฯซึ่งติดตั้งระบบจรวดนำวิถี แล่นผ่านเส้นทางทางทะเลบริเวณแนวปะการัง Subi ห่างจากหมู่เกาะ Spratly ที่จีนกล่าวอ้างกรรมสิทธิ์ ราว 12 ไมล์ทะเลหรือ 22 กม. ในวันอังคาร
ถือเป็นการท้าทายครั้งสำคัญที่สุดต่อน่านน้ำที่จีนเพิ่งถมพื้นที่เพื่อก่อสร้างประภาคารและสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆเมื่อไม่นานนี้ และเป็นพื้นที่ที่จีน ไต้หวัน เวียดนามและฟิลิปปินส์ กล่าวอ้างกรรมสิทธิ์
กระทรวงการต่างประเทศจีนมีแถลงการณ์กล่าวหาว่า เรือพิฆาตของสหรัฐฯล่วงล้ำน่านน้ำของจีนอย่างผิดกฏหมาย ก่อให้เกิดภัยคุกคามต่ออธิปไตยของจีน และว่าจีนได้เตือนและติดตามตรวจสอบเรือลำนั้นอย่างใกล้ชิด
ด้านแหล่งข่าวในกองทัพสหรัฐฯระบุว่าภารกิจครั้งนี้ผ่านไปด้วยดีโดยไม่มีเหตุการณ์อะไรเกิดขึ้น
คุณ Sheila Smith นักวิเคราะห์ที่ Council on Foreign Relations กล่าวว่าการท้าทายของสหรัฐฯที่มีต่อจีนในครั้งนี้ เกิดขึ้นขณะที่จีนพยายามพูดจาหว่านล้อมให้เห็นถึงความจำเป็นของจีนในการปกป้องอธิปไตยเหนือดินแดนของตน
คุณ Sheila Smith เชื่อว่าท่าทีของจีนที่ผ่านมา รวมถึงการก่อสร้างถมพื้นที่ในบริเวณหมู่เกาะที่อยู่ในความขัดแย้ง และการขยายอำนาจทางทหาร แสดงให้เห็นว่าจีนไม่ต้องการจัดการข้อพิพาทเรื่องทะเลจีนใต้อย่างสันติวิธี แต่ต้องการยั่วยุและยึดครองหมู่เกาะดังกล่าวเป็นของจีน
เชื่อว่าขณะนี้มีทหารจีนราว 200 นาย ประจำการอยู่บริเวณแนวปะการัง Subi ซึ่งคุณ Smith ชี้ว่าการที่จีนกล้าส่งทหารไปประจำการและสร้างสิ่งอำนายความสะดวกด้านการทหารในบริเวณนั้น เป็นเพราะประเทศที่มีข้อพิพาทอยู่กับจีนไม่มีศักยภาพทางการทหารที่สามารถแข่งขันกับจีนได้
ด้านนักวิเคราะห์คนอื่นๆ ต่างมองว่ากองทัพสหรัฐฯจะยังคงใช้วิธีลาดตระเวณในลักษณะเดียวกันนี้ต่อไปในทะเลจีนใต้ โดยอ้างความชอบธรรมตามกฏหมายทางทะเลระหว่างประเทศที่สหประชาชาติเป็นผู้จัดทำขึ้น
อาจารย์ John Oliver แห่ง Georgetown University Law Center ให้ความเห็นว่า สหรัฐฯมีสิทธิ์เต็มที่ที่จะเดินเรืออย่างเสรีบริเวณแนวปะการัง Subi เช่นเดียวกับที่จีนได้ส่งเรือรบ 5 ลำแล่นผ่านใกล้หมู่เกาะ Aleutian ในรัฐอลาสก้า ขณะที่ปธน.โอบาม่าเดินทางเยือนรัฐอลาสก้าเมื่อ 2 เดือนก่อน ซึ่งครั้งนั้นสหรัฐฯก็มิได้ออกมาประท้วงจีนแต่อย่างใด
อาจารย์ Oliver เชื่อว่าการที่จีนออกมาประณามการเดินเรือของสหรัฐฯครั้งนี้ ถือว่าเป็นการกระทำที่เกินกว่าเหตุ ซึ่งเชื่อว่านอกจากจะเป็นการประท้วงสหรัฐฯแล้ว ยังเป็นการปรามประเทศเพื่อนบ้านที่อยู่ในข้อพิพาท โดยเฉพาะเวียดนามและฟิลิปปินส์ เพื่อไม่ให้ทำแบบเดียวกัน
สำหรับท่าทีของผู้นำประเทศต่างๆในเอเชียแปซิฟิก ที่มีต่อการเดินเรือของสหรัฐฯ ใกล้กับหมู่เกาะ Spratly ครั้งนี้ ทั้งผู้นำฟิลิปปินส์ ญี่ปุ่น และออสเตรเลีย ต่างออกมาสนับสนุนเสรีภาพการเดินเรือในบริเวณดังกล่าวเช่นเดียวกัน
(ผู้สื่อข่าว Steve Herman รายงานมาจากกรุงเทพฯ / ทรงพจน์ สุภาผล เรียบเรียง)
