ฮาน เลย์ (Han Lay) ผู้เข้าประกวดมิสแกรนด์ อินเตอร์แนชันแนล 2020 จากประเทศเมียนมา ที่สร้างความฮือฮาจากการใช้เวทีการประกวดในกรุงเทพพูดถึงสถานการณ์หลังรัฐประหารในเมียนมา และเรียกร้องให้ประชาคมโลกยื่นมือเข้าช่วยเหลือ ได้เปิดแถลงข่าวต่อสื่อมวลชนไทยในวันพุธ ซึ่งเป็นอีกครั้งที่เธอได้แสดงจุดยืนทางการเมือง และอ้อนวอนให้นานาชาติช่วยเหลือผู้ต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยในประเทศบ้านเกิดของตัวเอง
"ฉันร้องไห้หนักบนเวทีการประกวดฯ เพราะว่าผู้คนส่งข้อความมาให้ฉันเยอะมาก พวกเขาส่งข้อความมาบอกว่าฉันเป็นความหวังของพวกเขา"
วันนี้เป็นอีกครั้งที่ ฮาน เลย์ มิสแกรนด์เมียนมา กลั้นน้ำตาไว้ไม่อยู่ เมื่อพูดถึงเพื่อนร่วมชาติ ที่ฝากความหวังให้เธอใช้เวทีระดับโลกสะท้อนให้เห็นถึงการดิ้นรนต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยหลังรัฐประหารในเมียนมาตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา
เธอกล่าวในการแถลงข่าว ณ สตูดิโอกันตนา ว่าเธอสัญญากับเพื่อนร่วมชาติว่าเธอจะใช้เวทีและโอกาสในการสื่อสารกับผู้คนทั่วโลกเพื่อเรียกร้องประชาธิปไตย ควบคู่ไปกับการต่อสู้บนท้องถนนของชาวเมียนมา ที่ทำให้มีผู้เสียชีวิตแล้วอย่างน้อยห้าร้อยคน จากการใช้กำลังปราบปรามอย่างหนักของกองกำลังความมั่นคง
"ฉันเอาใจช่วยชาวเมียนมา แล้วก็อยากบอกพวกเขาว่า ไม่ต้องห่วง เดี๋ยวทุกอย่างก็จะดีเอง" ฮาน เลย์กล่าวด้วยเสียงสั่นเครือ "ถึงแม้จะเกิดเหตุการณ์ที่เลวร้ายในเมียนมา ชาวเมียนมาบอกฉันว่าพวกเขาจะไม่มีวันยอมแพ้ พวกเขาจะต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยบนท้องถนน แล้วฉันจะต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยบนเวทีนางงามได้ไหม? ฉันบอกว่าได้สิ ฉันจะทำทุกสิ่งที่ทำได้บนเวที และฉันจะป่าวประกาศให้โลกได้รู้"
สุนทรพจน์ของฮาน เลย์บนเวทีประกวดในคืนวันที่ 27 มีนาคม ทำให้หลายฝ่ายกังวลต่อความปลอดภัยของเธอ ซึ่งในการแถลงข่าวคู่กัน นายณวัฒน์ อิสรไกรศีล ประธานและผู้อำนวยการกองประกวดมิสแกรนด์ อินเตอร์แนชั่นแนล กล่าวว่าจะให้การดูแล ฮาน เลย์ เต็มที่ในทุกด้าน
“ในทุกเรื่องเราก็รับผิดชอบทั้งหมดทุกอย่าง ไม่ว่าเวลาจะนานแสนนานเท่าไหร่ก็ตาม ดูจากระยะแรกน่าจะประมาณ 3 เดือนอย่างน้อย...ตอนนี้น้องก็อยู่กับเรา แต่ก็ไม่อยากบอกสถานที่เท่าไร่ แต่ก็จะมีพี่เลี้ยงหนึ่งคน จะอยู่ด้วยตลอด 24 ชั่วโมง แม้กระทั่งเวลานอน จะนอนห้องเดียวกัน อาหารการกินก็จัดให้หมดทุกอย่าง จะออกไปพบสื่อมวลชนในบางกรณีที่จำเป็นจริง ๆ มีการติดต่อมาจากหน่วยงานราชการอยากจะถามรายละเอียดบ้าง อันนี้ต้องขออภัยที่เราไม่สามารถจะให้ข้อมูลอะไรได้มากไปกว่านี้ เพราะเราก็ไม่แน่ใจว่าเหตุผลที่มาสอบถามรายละเอียดมากมายไม่รู้ว่าเหตุผลที่ต้องการคืออะไร”
นายณวัฒน์กล่าวว่าเขากำลังดำเนินการขอใบอนุญาตทำงานสำหรับคนต่างด้าวให้กับมิสแกรนด์เมียนมา เพื่อให้เธอได้อยู่และทำงานอย่างถูกต้องตามกฎหมาย แต่หากไม่ประสบความสำเร็จ ก็จะดำเนินการขอวีซ่านักท่องเที่ยว หรือพิจารณาเรื่องการขอลี้ภัย
“เราได้คุยกับน้องเป็นกรณีส่วนตัวแล้ว ถ้าขอลี้ภัย ทางองค์กรเราก็จะขอทำ statement declare ให้ เพราะสถานการณ์ของน้องสามารถที่จะขอลี้ภัยได้ ไปสู่ประเทศที่สาม มีหลายประเทศที่ยื่นความจำนงมาที่อยากจะช่วยเหลือ แต่ขออนุญาตไม่บอกชื่อประเทศนะครับ มีเยอะมาก”
ตัวแทนมิสแกรนด์เมียนมาวัย 20 ปี บอกว่าเธอเข้าร่วมการชุมนุมประท้วงในเมียนมาทุกวันเป็นเวลาประมาณสองสัปดาห์ ก่อนที่จะเดินทางมาประกวดมิสแกรนด์ อินเตอร์แนชันแนลที่กรุงเทพ ซึ่งในระหว่างการเก็บตัวเป็นเวลาหลายวัน นายณวัฒน์เล่าว่าเขาและทีมงานสังเกตว่าเธอมีอาการวิตกกังวลอย่างเห็นได้ชัด
“เราเริ่มมีความรู้สึกว่า เอ๊ะ มันมีความผิดปกติกับเขาเยอะ เช่นเขาร้องไห้ พี่เลี้ยงก็มาบอกว่าเขาร้องไห้ แล้วเขาก็หมกมุ่นอยู่กับการดูข่าว เอาจริง ๆ นะครับ เขาไม่ได้มุ่งมั่นที่จะประกวดเต็มที่อะไรนัก เขาก็ทำเต็มความสามารถของเขา แต่เขาก็เป็นห่วงคุณแม่ คุณพ่อไม่มีแล้ว เป็นห่วงครอบครัว ก็เลยมีความรู้สึกมันก็ลำบากจริง ๆ แล้วไปดูข่าว มันก็ไม่ไหวจริง ๆ”
ตั้งแต่เกิดเหตุรัฐประหารในเมียนมา สหรัฐอเมริกาและนานาประเทศทั่วโลกได้ออกมาร่วมประณามการยึดอำนาจของกองทัพ และการใช้ความรุนแรงของกองกำลังพม่าในการจับกุมและปราบปรามผู้ชุมนุม
กรุงวอชิงตันได้ใช้มาตรการลงโทษทางเศรษฐกิจต่อเจ้าหน้าที่ระดับสูงของกองทัพเมียนมา รวมทั้งบริษัทที่มีความเชื่อมโยงกับกองทัพ ก่อนที่จะประกาศระงับกรอบความร่วมมือด้านการค้าและการลงทุนกับเมียนมาเมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา จนกว่าประชาธิปไตยจะกลับคืนสู่ประเทศ
ในการแถลงข่าวกับสื่อมวลชนไทย ฮาน เลย์ ได้วิงวอนอีกครั้งให้นานาชาติยื่นมือเข้ามาช่วยเหลือ
"(นานาชาติ) บอกว่าพวกเขาต้องรอก่อนเพราะว่ามีขั้นตอนต่าง ๆ มากมาย แต่ในเวลานี้ มีคนเสียชีวิตจำนวนมากทุกวัน ทำไมพวกเขาถึงยังต้องรอ? นานาประเทศยังต้องรออะไรถึงจะช่วยเหลือคนเมียนมาได้? ฉันอยากจะขอร้องว่าให้ช่วยลงมือทำโดยเร็ว ฉันอยากถามองค์การสหประชาชาติด้วยเช่นกันว่าพวกคุณรออะไรอยู่ คนเมียนมาล้มตายเป็นจำนวนมาก สิ่งที่สำคัญที่สุดในตอนนี้คืออะไร? ขอให้คำนึงถึงมนุษยธรรมและช่วยลงมือทำด้วย"
เมื่อผู้สื่อข่าวถามว่าเธอคิดอย่างไรต่อการที่บางคนมองว่าการชุมนุมประท้วงที่เกิดขึ้นเป็นเรื่องภายในของเมียนมา หรือต่อรายงานข่าวที่ระบุว่ามีการผลักดันส่งกลับผู้อพยพที่หนีภัยสู้รบเข้ามาทางชายแดนไทย-เมียนมา ฮาน เลย์กล่าวว่าเธอขอให้ทุกฝ่ายคำนึงถึงหลักมนุษยธรรม ไม่ใช่การเมือง
"นี่เป็นเรื่องมนุษยธรรม ถ้าคุณคิดถึงเรื่องมนุษยธรรม คุณจะรู้สึกได้ มันจะทำให้คุณสามารถช่วยชีวิตผู้คน ขออย่าได้คิดว่ามันเป็นเรื่องการเมือง"
มิสแกรนด์เมียนมายังบอกด้วยว่าตั้งแต่ได้พูดความในใจบนเวทีประกวด เธอได้รับกำลังใจและเสียงสนับสนุนมากมาย และไม่ได้รับผลกระทบในทางลบ หรือถูกข่มขู่แต่อย่างใด แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าเธอจะไม่ห่วงใยในความปลอดภัยของครอบครัว ที่อาจจะถูกทางการเมียนมาจับตาดูอยู่
"ฉันเองก็กลัว (เรื่องความปลอดภัย) ของตัวเอง เพราะฉันก็เป็นเพียงคนธรรมดาคนหนึ่ง และก็เป็นห่วงครอบครัวด้วย แต่คุณรู้ไหมว่า ตอนนี้ในเมียนมา ประชาชนทุกคนล้วนแล้วแต่ตกอยู่ในอันตรายเหมือนกันหมด ฉันจึงต้องคิดถึงอนาคตของประเทศ และอนาคตของคนรุ่นใหม่ ฉันเป็นคนเดียวที่สามารถสื่อสารกับโลกภายนอกได้ในตอนนี้ เพราะฉันไม่ได้อาศัยอยู่ในเมียนมา ซึ่งถูกตัดขาดจากโลกภายนอก ส่วนผู้คนในเมียนมาก็ไม่สามารถใช้โซเชียลมีเดียได้ ดังนั้น ฉันจึงต้องเข้มแข็ง ฉันจำเป็นต้องเข้มแข็งเพื่อครอบครัวของฉัน และเพื่อชาวเมียนมา"
