ต้นข้าวในนาที่แห้งตายเป็นหย่อมๆ สีน้ำตาลเป็นสัญญาณว่านาข้าวกำลังเจอการระบาดของเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล ศัตรูข้าวที่ชาวนาทั่วทวีปเอเชียตะวันออกเฉียงใต้หวั่นกลัว ปีหนึ่ง ๆ เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลทำลายนาข้าวจำนวนมหาศาลทั่วทั้งทวีป แมลงดูดกินน้ำเลี้ยงต้นข้าวจนต้นข้้าวเหี่ยวเฉาและแห้งตายในที่สุด นอกจากนี้แมลงนี้ยังเป็นพาหะแพร่เชื้อไวรัสสู่ต้นข้าวอีกด้วยทำให้ผลผลิตข้าวลดลง
ปัญหาการระบาดของเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลรุนแรงในเวียดนาม ประเทศผู้ส่งออกข้าวใหญ่อันดับสองของโลกรองจากประเทศไทย คุณเคเอล ฮอง นักนิเวศวิทยา กล่าวว่าจริงๆแล้วการใช้ยาฆ่าแมลงผิดหลักการเป็นสาเหตุให้เกิดการแพร่ระบาดของเพลี้ยศัตรูข้าว
คุณฮองกล่าวกับผู้สื่อข่าววีโอเอว่าชาวนาเวียดนามฉีดยาฆ่าแมลงผิดช่วงเวลาและใช้สารเคมีไม่ถูกชนิด ทำให้ไปฆ่าแมลงชนิดอื่นๆที่เป็นตัวช่วยทำลายเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล อาทิ แมงมุม ทำให้จำนวนของเพลี้ยเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
อย่างไรก็ดี ชาวนาในจังหวัดอานเจียงทางใต้ของเวียดนามได้เลิกใช้ยาฆ่าแมลง แล้วหันไปใช้วิธีธรรมชาติในการป้องกันแมลงในนาข้าว
เกือบสิบเดือนที่แล้ว เจ้าหน้าที่ราชการในท้องถิ่นเริ่มส่งเสริมให้ชาวนาปลูกดอกไม้พันธุ์ท้องถิ่นบนคันนา ดอกไม้ต้องมีดอกสีเหลืองหรือไม่ก็สีขาวและมีเกสรมากเพื่อล่อแตนเบียน เป็นแมลงสายพันธุ์ใกล้เคียงกับผึ้ง สามารถเป็นตัวควบคุมจำนวนประชากรของแมลงชนิดอื่น ๆ โดยเฉพาะแมลงที่เป็นศัตรูพืชและแมลงที่เป็นพาหะนำโรค
แตนเบียนที่โตเต็มวัยจะดูดน้ำหวานจากเกสรดอกไม้แล้ววางไข่บนไข่ของเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลทำให้ไข่เพลี้ยตายในที่สุด โครงการกำจัดเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลในภาคใต้ของเวียดนามเพิ่งเริ่มต้น
แต่ได้รับการตอบรับจากชาวนาท้องถิ่นเป็นอย่างดี ส่วนหนึ่งเป็นเพราะว่าทางการแจกดอกไม้ให้ชาวนานำไปปลูกตามคันนาฟรี
คุณฮอง กล่าวว่า ชาวนาเวียดนามชอบโครงการนี้มากเพราะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการพ่นยาฆ่าแมลงประมาณ 30-50 ดอลล่าร์สหรัฐหรือ 900-1,500 บาทต่อพื้นที่หกไร่สองงาน
คุณโรเบริ์ต เซเกล่อร์ ผู้อำนวยการองค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติหรือ เอฟเอโอประจำกรุงเทพเรียกร้องในงานประชุมที่กรุงฮานอยเมื่อเร็วๆนี้ให้ทางการเวียดนามควบคุมการขายยาฆ่าแมลงให้เข้มงวดขึ้น
คุณโรเบริ์ต เซเกล่อร์ ผู้อำนวยการเอฟเอโอประจำที่กรุงเทพกล่าวว่า ในเวียดนาม ยาฆ่าแมลงวางขายกันเกลื่อนปะปนกับสินค้าอุปโภคเหมือนกับขายแชมพูสระผมทั้งๆที่เป็นสารเคมีอันตรายที่ต้องควบคุมมาตราการทางการตลาด ผู้ผลิตและผู้ขายใช้ผลประโยชน์มากมายล่อให้ชาวนาซื้อยาฆ่าแมลง มาตราการทางการตลาดแบบนี้ ซึ่งเรื่องนี้คุณเซเกล่อร์ บอกว่า ผิดต่อกฏเกณฑ์การปฏิบัติทั่วไปของเอฟเอโอ
รัฐบาลหลายชาติในลุ่มน้ำโขงได้ออกมาตราการควบคุมยาฆ่าแมลง ทางการไทยประกาศห้ามใช้ยาฆ่าแมลงสองชนิดคือ abamectin กับ cypermethrin เมื่อกลางปีพุทธศักราช 2554 และทางการเวียดนามสั่งเลิกใช้ยาฆ่าแมลงสามชนิดเมื่อเร็วๆนี้
ทางการเวียดนามวางแผนสำรวจความสำเร็จของโครงการกำจัดเพลี้ยนาข้าวในที่จังหวัดอานเจียงในภาคใต้ภายในอีกสามเดือนข้างหน้า แม้จะยังไม่รู้ผลแน่ชัดแต่ทางการพบว่าตั้งแต่เริ่มโครงการนี้มาหลายเดือน ยังไม่มีเกิดการระบาดของเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลขึ้นในพื้นที่
คุณจัน คีเตลล่า แห่งเอฟเอโอที่กรุงเทพ กล่าวว่า โครงการกำจัดแมลงทางเลือกในเวียดนามนี้ยังมีขนาดเล็กอยู่ ทางการเวียดนามจะ้ต้องพยายามขยายโครงการออกไปในระดับชาติและจะเผชิญกับความท้าทายหลายอย่าง โดยเฉพาะการสร้างความเข้าใจแก่เจ้าหน้าที่ระดับท้องถิ่นเพื่อให้ทำงานนี้อย่างจริงจัง
