สัปดาห์นี้เป็นช่วงเวลาสุดท้ายที่แรงงานชาวต่างชาติจะต้องไปขึ้นทะเบียนกับทางการไทย ความมุ่งหมายของโครงการนี้ก็เพื่อปราบปรามแก๊งค์ค้ามนุษย์และนายจ้างที่เอารัดเอาเปรียบแรงงานชาวต่างชาติ อย่างในกรณีของ Nai แรงานหนุ่มชาวพม่า วัย 25 ปี
Nai ลักลอบเข้าไปหางานทำในประเทศไทยเมื่อ 6 ปีที่แล้ว โดยมีแก๊งค์อาชญากรเป็นนายหน้าหางานในโรงงานให้ Nai ต้องเสียค่านายหน้าราวๆหนึ่งหมื่นบาท ซี่งเขาจะต้องจ่ายคืนภายในเวลาหนึ่งเดือน ในวงเงินที่สูงกว่าเงินต้นสองถึงสามเท่าตัว
เรื่องอย่างนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่หรือโดดเด่นแต่อย่างใด
แรงงานชาวพม่าผู้นี้บอกว่า สภาพการทำงานเลวร้าย และยังมีปัญหาเรื่องการจ่ายค่าเดินทางคืนเป็นสองเท่าตัวอีกด้วย นายหน้าที่หางานให้พกปืน และถ้าใครทำอะไรไม่เป็นที่พอใจ ก็จะเจ็บตัว
Nai หนีออกมาได้ และเวลานี้เป็นหนึ่งในแรงงานพม่าราวๆสามแสนคนที่ทำงานอยู่ในอุตสาหกรรมอาหารทะเลในจังหวัดสมุทรสาคร
ทางการไทยให้ตัวเลขไว้ว่า นับตั้งแต่เริ่มโครงการในเดือนมิถุนายน ปีนี้ เป็นต้นมา มีแรงงานอพยพไปขึ้นทะเบียนไว้แล้วราวๆหนึ่งล้านคน ช่วงเวลาการลงทะเบียนทั่วไปสิ้นสุดลงในเดือนกรกฎาคม แต่สำหรับแรงงานในอุตสาหกรรมการประมง ทางการยืดเวลาให้ถึงวันเสาร์นี้ หลังจากนั้นแล้ว นายจ้างที่ใช้แรงงานที่ไม่ได้ขึ้นทะเบียน จะถูกปรับ ตัวแรงงานเองอาจถูกปรับหรือจำคุกได้
องค์การสหประชาชาติรายงานว่า ในแต่ละปี มีคนราวๆสองล้านครึ่งที่ถูกนำไปขายเป็นแรงงานในลักษณะต่างๆ รวมทั้งเป็นผู้ให้บริการทางเพศ ตามประเทศต่างๆมากกว่า 130 ประเทศ ในขณะที่องค์การแรงงานระหว่างประเทศ ประมาณว่า การค้ามนุษย์ทำเงินให้กับกลุ่มอาชญากรรม รวมแล้วมากกว่าสามหมื่นล้านดอลล่าร์ต่อปี
คุณ Joy Ezeilo เจ้าหน้าที่สหประชาชาติ ผู้ทำรายงานพิเศษในเรื่องการค้ามนุษย์ กำลังอยู่ในระหว่างการเยือนประเทศไทยในสัปดาห์นี้ เพื่อประเมินผลการทำงานทางด้านการลักลอบเข้าเมืองและการค้ามนุษย์ เธอบอกว่า การจะจัดการกับปัญหาให้สำเร็จผลได้ จะต้องมีความร่วมมือระหว่างประเทศดีกว่าที่เป็นอยู่ แต่หลายประเด็นที่เกี่ยวข้องทำให้ทำได้ลำบาก
เจ้าหน้าที่สหประชาชาติผู้นี้บอกว่า ในหลายประเทศมีประเด็นทางการเมืองเกี่ยวข้อง ซึ่งทำให้เกิดความตึงเครียด และการเลือกปฏิบัติต่อคนต่างชาติ ในขณะที่คุณสมพงษ์ สระแก้ว ผู้อำนวยการมูลนิธิเคริอข่ายส่งเสริมคุณภาพชีวิตแรงงานในประเทศไทย บอกว่า แม้รัฐบาลจะได้ดำเนินการมาตรการลดความทุกข์ยากให้กับแรงงานที่เข้าประเทศอย่างผิดกฎหมาย แต่ยังไปไม่ถึงเป้าหมายที่องค์กร NGO ตั้งไว้
คุณสมพงษ์บอกว่า ในช่วงสองปีที่ผ่านมา รัฐบาลเป็นห่วงเรื่องแรงงานเด็ก และกระทรวงแรงงานได้ทำงานอย่างใกล้ชิดกับองค์การแรงงานระหว่างประเทศเพื่อดูแลแรงงานเด็ก ในขณะเดียวกัน ทางกระทรวงก็ไม่ต้องการให้มีแรงงานเด็กตามโรงงาน เห็นได้ว่า สถานการณ์และข้อมูลต่างกันระหว่างรัฐบาลกับ NGO
กลุ่มแรงงานอพยพยินดีที่เจ้าหน้าที่สหประชาชาติไปเยี่ยมเยือน แต่บอกไว้ด้วยว่า ปัญหาแรงงานอพยพเป็นเรื่องระดับภูมิภาค และควรให้ความสนใจเกี่ยวกับกลุ่มอาชญากรที่ควบคุมการค้ามนุษย์ด้วย
