นักวิจัยกำลังทดสอบแนวทางใหม่ ในการแก้ไขปัญหาด้านสารอาหารที่สำคัญที่สุด ซึ่งส่งผลต่อประชากรโลกราว 3 พัน 5 ร้อยล้านคน นั่นคือการขาดธาตุเหล็ก
ปัญหานี้เป็นปัญหาที่เกิดขึ้นทั่วไป โดยเฉพาะกับคนที่ไม่รับประทานเนื้อสัตว์ หรือไม่มีเงินซื้อเนื้อมาทำอาหาร อย่างไรก็ตาม ธัญพืช เช่นข้าวสาลี และข้าวโพดก็เป็นแหล่งธาตุเหล็กได้เช่นกัน และล่าสุด นักวิจัยสามารถคิดค้นข้าวเจ้าที่มีธาตุเหล็กผสมในระดับสูงได้แล้ว
ผู้ใหญ่ที่เป็นโรคขาดธาตุเหล็ก จะมีอาการอ่อนระโหยโรยแรง และลดความสามารถในการทำงาน ส่วนเด็กเล็กที่ขาดธาตุเหล็ก จะมีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อและเสียชีวิต รวมทั้งยังจำกัดความสามารถในการเคลื่อนไหว และการเรียนรู้ของเด็กๆ เหล่านั้นเมื่อเติบโตเป็นผู้ใหญ่ด้วย โดยวิธีการแก้ไข และป้องกันด้วยการเสริมธาตุเหล็กลงในอาหารหลักต่างๆ คือแนวทางหนึ่งในการป้องกันโรคขาดธาตุเหล็ก และโรคโลหิตจางได้ แต่นักโภชนาการศาสตร์กลับพบว่า การเติมธาตุเหล็กลงในเมล็ดข้าว โดยไม่ทำให้รูปร่างหรือรสชาดของข้าวเปลี่ยนไปนั้น ไม่ใช่เรื่องง่ายๆ เลย
คุณ Diego Moretti แห่งมหาวิทยาลัย Wageningen ในเนเธอร์แลนด์ และเพื่อนร่วมงาน พยายามพัฒนาเมล็ดข้าว ที่อุดมไปด้วยธาตุเหล็ก ด้วยการนำข้าวปลอมซึ่งผลิตจากแป้งข้าวเจ้าที่ผสมธาตุเหล็กระดับสูงมาผ่านเครื่องจักรตบแต่งให้มีรูปร่างเหมือนเมล็ดข้าวจริง
นักวิจัยผู้นี้บอกว่าแนวคิดนี้อาจฟังดูตลก ที่ตอนแรกต้องบดข้าวให้ละเอียดก่อน ที่จะนำมาผสมและปั้นเป็นเมล็ดข้าวขึ้นมาใหม่ แต่ก็เป็นวิธีที่ได้ผล โดยในงานวิจัยที่เผยแพร่เมื่อ 3 ปีที่แล้ว คุณ Moretti และคณะได้นำเมล็ดข้าวปลอมนี้ ไปผสมในข้าวจริงแล้วใช้เลี้ยงเด็กนักเรียนในอินเดีย พบว่าโรคโลหิตจางของเด็กๆ เหล่านั้นลดลงถึงครึ่งหนึ่ง ในขณะที่เด็กๆ ที่ทานข้าวเจ้าตามปกติไม่มีการเปลี่ยนแปลงในด้านนี้แต่อย่างใด และที่สำคัญคือเด็กนักเรียนเหล่านั้น ไม่สามารถแยกความแตกต่างของข้าวที่ผสมเมล็ดข้าวปลอม กับข้าวที่กินเป็นประจำทุกวันได้
และเมื่อเร็วๆ นี้ คุณ Mark Beinner แห่งมหาวิทยาลัย Minas Gerais ในบราซิล ได้ตีพิมพ์ผลการวิจัยในวารสารโภชนาการว่า ตนและเพื่อนร่วมงานได้ใช้เมล็ดข้าวปลอมแบบใหม่ที่เพิ่งพัฒนาขึ้นเพื่อช่วยเพิ่มธาตุเหล็กให้แก่เด็กเล็ก โดยคุณ Beinner ระบุว่าเมื่อผลิตข้าวปลอมแบบใหม่นี้ในปริมาณมากๆ จะช่วยให้ต้นทุนถูกลงอย่างไม่น่าเชื่อ คือจะมีต้นทุนเพิ่มขึ้นเทียบกับข้าวธรรมดาเพียง 3-5% สำหรับข้าวกระสอบละ 5 กิโลกรัม
อย่างไรก็ตาม คุณ Jennifer Friedman แห่งมหาวิทยาลัยบราวน์ในสหรัฐ ผู้ทำงานช่วยเหลือด้านสุขภาพแม่ และเด็กในประเทศกำลังพัฒนากล่าวว่า การเริ่มผลิตข้าวเสริมธาตุเหล็ก ในเชิงพาณิชย์นั้นเป็นเพียงก้าวสำคัญก้าวแรก ในการลดปัญหาการขาดสารอาหารเท่านั้น
คุณ Friedman ชี้ว่าความท้าทายสำคัญของบริษัท ที่จะเข้ามาลงทุนผลิตข้าวพิเศษชนิดนี้ก็คือ การทำการตลาดเพื่อเปลี่ยนทัศนคติของผู้บริโภค ที่มักจะเคยชินกับอะไรเดิมๆ และไม่ต้องการเปลี่ยนแปลงวิถีการดำเนินชีวิต ซึ่งนั่นเป็นส่วนหนึ่งที่ต้องใช้เงินทุนไม่ใช่น้อย แต่ถึงแม้จะมีอุปสสรรคที่ว่านี้ แต่องค์กรไม่แสวงหาผลกำไร PATH ก็ถือคติว่าไม่ลองก็ไม่รู้ โดยขณะนี้ PATH กำลังทดลองผลิตข้าวพิเศษแบบเสริมธาตุเหล็กภายใต้ชื่อว่า Ultra Rice ออกขายในบราซิล โคลัมเบียและอินเดียแล้ว
