บรรดาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพเปิดเผยว่า อัตราการสูบบุหรี่ในประเทศจีนกำลังเข้าขั้นอันตราย จนท.องค์การอนามัยโลกประเมินว่าราว 1 ใน 3 ของผู้ชายจีนที่อายุต่ำกว่า 29 ปีเสียชีวิตด้วยโรคที่เกี่ยวกับบุหรี่ อย่างไรก็ตาม จนท.รัฐบาลจีนบอกว่า หากประชาชนจีนเลิกพฤติกรรมสูบบุหรี่ อาจส่งผลเสียหายอย่างหนักต่อเศรษฐกิจของจีนซึ่งเป็นประเทศผู้ผลิตบุหรี่รายใหญ่ที่สุดและมีประชากรที่สูบบุหรี่มากที่สุดในโลก
ที่ประเทศจีนนั้น การสูบบุหรี่ถือเป็นส่วนสำคัญส่วนหนึ่งที่ขาดไม่ได้ในสังคมคนจีน และการปฏิเสธบุหรี่ที่มีคนยื่นให้ ก็อาจถูกมองว่าเป็นการเสียมารยาทเลยทีเดียว
ปัจจุบันราคาบุหรี่ในประเทศจีนถูกลงและมียี่ห้อให้เลือกมากมายกว่าแต่ก่อน คนจีนวัยผู้ใหญ่ตอนต้นมีเงินเพียงพอที่จะซื้อบุหรี่มาสูบ ทำให้อัตราการสูบบุหรี่ของคนรุ่นใหม่สูงขึ้นมาก
Wei Peng นักศึกษามหาวิทยาลัยในกรุงปักกิ่งซึ่งสูบบุหรี่มาตั้งแต่อายุ 16 ปี บอกว่าเริ่มสูบครั้งแรกเพราะความอยากรู้อยากลอง บุหรี่ทำให้เขารู้สึกโตขึ้น เป็นผู้ใหญ่เต็มตัว จึงสูบมาเรื่อยๆจนกลายมาติดเป็นนิสัยในที่สุด Wei เป็นหนึ่งในผู้ชายวัยรุ่นจีนหลายล้านคนที่มีความเสี่ยงที่จะเสียชีวิตด้วยโรคที่เกี่ยวกับบุหรี่ องค์การอนามัยโลกระบุว่าราว 1 ใน 3 ของผู้ชายจีนที่อายุต่ำกว่า 29 ปีเสียชีวิตด้วยโรคดังกล่าว
นักวิจารณ์บอกว่าในขณะที่ประเทศต่างๆทั่วโลกกำลังรณรงค์ให้ประชาชนเลิกสูบบุหรี่ รัฐบาลจีนกลับไม่มีท่าทีในเรื่องนี้มากนัก มีประชากรจีนจำนวนน้อยมากที่เคยเรียนรู้และทราบถึงพิษภัยของยาสูบ
คุณหมอ Xiao Dan แห่งโรงพยาบาล Chaoyang ในกรุงปักกิ่งเปิดเผยว่าคนไข้ที่มาตรวจมะเร็งปอดหลายคนพากันแปลกใจว่าเมื่อทราบว่าโรคนี้เกี่ยวข้องกับการสูบบุหรี่ หลายคนรู้ว่าสูบบุหรี่นั้นไม่ดี แต่ไม่เข้าใจว่าบุหรี่ส่งผลด้านลบต่อสุขภาพและชีวิตของตนอย่างไร
ในประเทศจีนนั้น การต่อต้านการสูบบุหรี่เป็นเรื่องที่ขัดแย้งกับผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ รัฐบาลจีนซึ่งเป็นผู้กำหนดมาตรการรณรงค์การเลิกสูบบหรี่นั้นก็คือเจ้าของกิจการยาสูบรายใหญ่ที่สุดของประเทศ ในแต่ละปีรัฐบาลมีรายได้หลายพันล้านดอลล่าร์จากการขายยาสูบให้แก่ประชาชนจีนที่สูบบุหรี่จำนวน 350 ล้านคน บริษัทยาสูบของรัฐบาลทำให้ชาวจีนหลายพันหลายหมื่นมีงานทำ และผลกำไรก็ถูกนำมาเป็นค่าใช้จ่ายในการสร้างถนน โรงแรมและแม้แต่ศูนย์กีฬาในส่วนต่างๆของประเทศ
บรรดาผู้นำพรรคคอมนิวนิสต์จีนหลายคนออกมาเปิดเผยว่า เศรษฐกิจจีน จะเสียหายอย่างหนักหากประชาชนเลิกพฤติกรรมการสูบบุหรี่ และว่าการรณรงค์ให้เลิกบุหรี่อาจเป็นการบ่อนทำลายความมั่นคงของประเทศ อย่างไรก็ตาม ชาวจีนบางคนกำลังพยายามทำให้รัฐบาลเปลี่ยนความคิด
ศาสตราจารย์ Mao Zhengzhong นักเศรษฐศาสตร์สุขภาพที่ West China University of Medical Sciences ซึ่งศึกษาเรื่องการลดปริมาณผู้สูบบุหรี่โดยการขึ้นภาษีสินค้าบุหรี่บอกว่า จากการศึกษาพบว่าวิธีนี้จะไม่ทำให้รัฐบาลสูญเสียรายได้หรือความมั่นคงแต่อย่างใด อย่างไรก็ตาม รัฐบาลจีนยังต้องการหลักฐานยืนยันเพิ่มเติม
ในขณะเดียวกัน ศาสตราจาย์ Hu The-wei แห่งมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย วิทยาเขตเบริค์เลย์ บอกว่าผู้นำจีนไม่ให้ความสำคัญกับต้นทุนมนุษย์ในระยะยาวซึ่งเป็นผลจากการสูบบุหรี่ ปัจจุบันต้นทุนดังกล่าวมีมูลค่าราว 5 พันล้านดอลล่าร์ต่อปี
ศาสตราจาย์ Hu ระบุว่าต้นทุนอย่างหนึ่งก็คือค่าใช้จ่ายในการรักษาที่เพิ่มขึ้นเพราะการสูบบุหรี่ นอกจากนี้ยังมีต้นทุนจากการเสียชีวิตก่อนวัยอันควร และการสูญเสียความสามารถในการผลิต ขณะนี้ การรณรงค์ให้คนจีนเลิกสูบบุหรี่ยังมีน้อยมาก เช่น คำเตือนเล็กๆบนห่อบุหรี่ที่เตือนว่า การสูบบุหรี่มากเกินไปจะเป็นอันตรายต่อสุขภาพ อย่างไรก็ตาม กำลังจะมีความคืบหน้าในการต่อต้านการสูบบุหรี่เกิดขึ้นในประเทศจีน
เมื่อรัฐบาลจีนเข้าร่วมในโครงการควบคุมยาสูบขององค์การอนามัยโลก ซึ่งมีมาตรการห้ามไม่ให้โฆษณาสินค้ายาสูบ ประกอบกับต้องมีคำเตือนขนาดใหญ่บนซองบุหรี่ และห้ามสูบบุหรี่ในที่สาธารณะหลายแห่ง ผู้เชี่ยวชาญบอกว่าเป็นก้าวย่างสำคัญในการต่อต้านการสูบบุหรี่ในประเทศจีน อย่างไรก็ตาม นี่เป็นเพียงกฎหมายเท่านั้น และกฎจะไร้ความหมายทันทีหากไม่มีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมเกิดขึ้น
ในแต่ละปีมีชาวจีนเสียชีวิตด้วยโรคที่เกี่ยวกับการสูบบุหรี่กว่า 1 ล้านคน ผู้เชี่ยวชาญยังบอกอีกว่า หากเป็นเช่นนี้ต่อไป ตัวเลขผู้เสียชีวิตจะเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่าภายในปี ค.ศ.2020
