สหรัฐฯ เตรียมมอบเงินเยียวยาเหยื่ออาการปริศนา “ฮาวานา ซินโดรม”

เมื่อวันพฤหัสบดี แหล่งข่าวเปิดเผยว่า รัฐบาลสหรัฐฯ วางแผนมอบเงินเยียวยาเหยื่อของความเจ็บป่วยปริศนาที่เรียกว่า “ฮาวานา ซินโดรม” (Havana syndrome) ซึ่งมีอาการปวดหูหรือศีรษะปริศนาที่มักเกิดกับนักการทูตและเจ้าหน้าที่ข่าวกรองสหรัฐฯ ขณะปฏิบัติภารกิจทั่วโลก โดยเงินช่วยเหลือจะมูลค่าตั้งแต่ 100,000-200,000 ดอลลาร์ ตามรายงานของรอยเตอร์

กฎดังกล่าวจะมีขึ้นหลังจากเมื่อปีที่แล้ว รัฐสภาสหรัฐฯ ผ่านกฎหมาย Havana Act ที่มอบอำนาจให้กระทรวงการต่างประเทศ สำนักงานข่าวกรองกลางของสหรัฐฯ หรือ ซีไอเอ และหน่วยงานรัฐบาลสหรัฐฯ อื่น ๆ ให้มอบเงินให้เจ้าหน้าที่ของตนและครอบครัวที่ได้รับผลกระทบจากอาการดังกล่าวระหว่างปฏิบัติหน้าที่

ทั้งนี้ คาดว่านักการทูต เจ้าหน้าที่ และสมาชิกครอบครัวราว 200 คน ได้รับผลกระทบจากโรคฮาวานา ซินโดรม ซึ่งอาการอาจมีทั้งไมเกรน อาการคลื่นไส้ ความจำเสื่อม และอาการเวียนศีรษะ

มีรายงานเจ้าหน้าที่อเมริกันป่วยเป็นโรคฮาวานา ซินโดรม ครั้งแรก ที่กรุงฮาวานา เมืองหลวงของคิวบา เมื่อปีค.ศ. 2016 และนับแต่นั้นมาก็มีรายงานอาการป่วยดังกล่าวในอีกหลายสิบประเทศ เช่น รัสเซีย จีน ยุโรป และละตินอเมริกา

แม้จะมีการสืบสวนมาหลายปี แต่รัฐบาลสหรัฐฯ ก็ยังไม่สามารถหาสาเหตุของความเจ็บป่วยนี้ และไม่สามารถสรุปได้อย่างเเน่นอนว่ามีประเทศอื่น เช่น รัสเซีย จีน อยู่เบื้องหลังโรคดังกล่าวหรือไม่

ผลการสืบสวนของซีไอเอโดยสรุปที่เผยแพร่เมื่อช่วงต้นปีที่ผ่านมา ระบุว่า ซีไอเอไม่พบหลักฐานว่ามีประเทศใดมีส่วนเกี่ยวข้องกับกรณีที่เกี่ยวข้องราว 1,000 กรณี แต่ซีไอเอยังคงเดินหน้าสืบสวนกรณีที่ยังหาสาเหตุอธิบายไม่ได้อีกกว่า 20 กรณี

แหล่งข่าวระบุต่อว่า ร่างกฎจากกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ฉบับนี้จะเปิดรับความเห็นเป็นเวลา 30 วัน ก่อนจะถูกออกเป็นกฎฉบับจริง โดยคาดว่าจะมีการระบุคุณสมบัติของผู้ที่รับเงินเยียวยาได้ และจะต้องมีการสรุปจำนวนเงินแน่นอนที่จะมอบให้ผู้เสียหายอีกครั้ง

กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ไม่ให้ความเห็นต่อกฎการมอบเงินเยียวยาดังกล่าว โดยโฆษกของกระทรวงระบุว่า กฎหมาย Havana Act กำหนดให้ทางกระทรวงเผยแพร่กฎระเบียบ และ “จะมีรายละเอียดเพิ่มเติมต่อจากนี้”

ทั้งนี้ ผู้เสียหายและสมาชิกสภาต่างวิจารณ์ว่า หน่วยงานสหรัฐฯ ไม่ให้ความสำคัญต่อฮาวานา ซินโดรมเท่าที่ควร

เมื่อเดือนพฤศจิกายน แอนโทนี บลิงเคน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ แต่งตั้งโจนาธาน มัวร์ นักการทูตอาวุโส ให้เป็นหัวหน้าทีมภารกิจด้านฮาวานา ซินโดรม โดยเฉพาะ โดยเขารับปากว่า จะสืบสวนประเด็นนี้ “ทุกซอกทุกมุม” เพื่อหยุดโรคปริศนาดังกล่าวโดยเร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้

• ที่มา: รอยเตอร์