จับตาการขยับตัวครั้งใหม่ของพญามังกรมุ่งหน้าขยายอิทธิพลสู่ตะวันออกกลาง

China Middle East

ประธานาธิบดี Xi Jinping ของจีนเยือนอิหร่าน ซาอุดิอาระเบีย และอียิปต์เป็นครั้งแรกในสัปดาห์ที่แล้ว

เป็นที่น่าสังเกตว่าการเยือนครั้งนี้มีขึ้นหลังจากที่ชาติตะวันตกยกเลิกมาตรการลงโทษอิหร่านทางเศรษฐกิจ และรายงานข่าวกล่าวว่าผู้นำจีนได้ทำความตกลงทางการค้ามูลค่าสูงถึง 6 แสนล้านดอลลาร์

แต่นักวิเคราะห์และนักการทูตหลายคนคิดว่าจุดประสงค์ของผู้นำจีนในการเยือนครั้งนี้ มีมากกว่าการค้า

รายงานจากสำนักข่าวซินหว่าของทางการจีนเมื่อเร็วๆ นี้ ระบุเกี่ยวกับการแทรกแซงของชาติตะวันตกในตะวันออกกลางนั้นน่าจะส่งผลเสียต่อจีนมากกว่าผลดี ทำให้นักวิเคราะห์ตีความและเชื่อว่า ต่อไปนี้จีนจะไม่หลีกเลี่ยงที่จะเข้าไปมีบทบาทต้านอิทธิพลของสหรัฐฯในตะวันออกกลางอย่างแน่นอน

Hichem Karoui ที่ปรึกษาการเมืองของสถาบันการทูตในกาตาร์ ให้ความเห็นว่าอิหร่านต้องการให้จีนเข้าไปถ่วงดุลอิทธิพลสหรัฐฯในภูมิภาคนี้อย่างไม่ต้องสงสัย ขณะเดียวกันนักวิเคราะห์ผู้นี้กลับไม่คิดว่าอิหร่านจะประสบความสำเร็จ เพราะจีนยังให้ความสำคัญกับเพื่อนเก่า คือซาอุดิอาระเบีย และอียิปต์อยู่มาก

ขณะเดียวกัน Daud Abdullah ผู้อำนวยการ Middle East Monitor ในกรุงลอนดอนให้ความเห็นว่า เวลานี้เป็นโอกาสที่จึนจะเข้าไปมีบทบาททางการเมืองในตะวันออกกลาง เพราะอิทธิพลของสหรัฐฯกำลังถดถอย แต่จะไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะผลประโยชน์ของสหรัฐฯในอุตสาหกรรมน้ำมันของซาอุดิอาระเบียลึกซึ้งกว้างไกล และจะไม่เปลี่ยนแปลง

แต่นักวิเคราะห์หลายคนลงความเห็นว่า ความมุ่งหมายสำคัญของผู้นำจีนในการเยือนตะวันออกกลางครั้งนี้ คือการจับตาดูความเป็นไปในตะวันออกกลางเพื่อหาการเชื่อมโยงกับชาวมุสลิมวีเกอร์ในมณฑลซินเจียงของจีน และคิดว่าการกระชับความสัมพันธ์กับซาอุดิอาระเบียจะช่วยให้เข้าใจตะวันออกกลางได้ดีขึ้น

นักวิเคราะห์ Hichem Karoui ประหลาดใจในประเด็นที่ว่า จีนสามารถสร้างความสัมพันธ์ได้กับทั้งซาอุดิอาระเบียและอิหร่าน ในขณะที่สองประเทศนี้กำลังทำสงครามตัวแทนกันอยู่ในประเทศเยเมน

แต่ Daud Abdullah ผู้อำนวยการ Middle East Monitor บอกว่าอิหร่านต้องการประเทศคู่ค้าที่เป็นอิสระจากชาติตะวันตก และจีนเองก็ให้ความสำคัญกับผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ โดยดูได้จากการเป็นผู้ซื้อน้ำมันรายใหญ่ของโลก ตลอดไปจนถึงโครงการถนนสายไหม และรัฐวิสาหกิจทางด้านการก่อสร้าง รวมทั้งการขายอาวุธให้กับซาอุดิอาระเบียด้วย

แนวคิดนี้ดูจะสอดคล้องกับคำพูดของรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศของจีน นาย Zhang Ming ที่กล่าวไว้เมื่อเร็วๆ นี้ว่า ทางการจีนเชื่อว่าการพัฒนาเศรษฐกิจเป็นเพียง “วิธีเดียว” ที่จะแก้ปัญหาความขัดแย้งในตะวันออกกลางได้

โดยการขยายความสัมพันธ์ทางการค้าและการลงทุนกับตะวันออกกลาง จีนหวังว่าจะช่วยให้ความไม่พอใจและความขัดแย้งในตะวันออกกลาง ค่อยๆสลายตัวไปได้ในที่สุด