สื่อมวลชนเวียดนาม VnExpress International รายงานว่า กระทรวงการต่างประเทศเวียดนามได้ร้องขอให้บริษัทมอนซานโต (Monsanto) กับบริษัทอเมริกันอื่นๆ ชดเชยค่าเสียหายแก่เหยื่อ "สารฝนเหลือง" ที่ถูกใช้ตั้งแต่สมัยสงครามเวียดนาม
เวียดนามได้เรียกร้องเรื่องนี้ หลังจากคณะลูกขุนอเมริกันได้ตัดสินให้บริษัท Monsanto จ่ายค่าเสียหายเเก่ผู้ป่วยมะเร็งชาวอเมริกันคนหนึ่งที่กล่าวว่า เขาเป็นมะเร็งเพราะได้รับพิษจากยาฆ่าหญ้าที่ผลิตโดยบริษัทดังกล่าว
ข้อเรียกร้องของเวียดนามล่าสุดนี้ได้รับเเรงกระตุ้นจากการตัดสินของคณะลูกขุนอเมริกัน หลังจากการพ่ายแพ้ในคดีเเบบเดียวกันนี้ของชาวเวียดนามกลุ่มหนึ่งในปี ค.ศ. 2005 ในศาลรัฐบาลที่นิวยอร์ค
ทรัง เหงียน (Trung Nguyen) ผู้อำนวยการแห่งศูนย์การระหว่างประเทศศึกษา มหาวิทยาลัยสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์โฮจิมินห์ กล่าวว่ารัฐบาลเวียดนามยังหวังว่าจะสามารถหลีกเลี่ยงการยื่นฟ้องต่อศาลโลก ซึ่งจะเป็นการฟ้องร้องระหว่างรัฐแทนการฟ้องร้องต่อบริษัท และอาจมีผลกระทบต่อความสัมพันธ์ทางการเมืองกับสหรัฐฯ
เมอร์เรย์ ไฮเบิร์ต (Murray Hiebert) รองผู้อำนวยการโครงการเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่ Center for Strategic and International Studies ในกรุงวอชิงตัน กล่าวว่า เวียดนามมองว่าคำตัดสินเอาผิดต่อบริษัทมอนซานโต เป็นการสร้างมาตรฐานใหม่ทางกฏหมายที่ยกเลิกคำอ้างเก่าที่ว่า สารกำจัดวัชพืชที่ผลิตโดยมอนซานโตไม่มีอันตราย
เขากล่าวว่า ก่อนหน้านี้ความพยายามทางกฏหมายในการพิสูจน์ว่าสารพิษร้ายเเรงไดออกซินทำให้เกิดความพิการในทารกในครรภ์ ล้มเหลวมาตลอดในศาลสหรัฐฯ
มีชาวเวียดนามราว 800,000 คนที่ได้รับความช่วยเหลือจากอาการเจ็บป่วยเเละจากความพิการที่เกิดจากการได้รับสารพิษนี้
ด้าน คาร์ล เธเยอร์ (Carl Thayer) ศาสตราจารย์กิตติมศักดิ์ที่เชี่ยวชาญด้านเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่มหาวิทยาลัยนิวเซาท์เวลล์ ใน ออสเตรเลีย กล่าวว่า เวียดนามเคยมีอุปสรรคในการหาหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่เเสดงถึงผลกระทบต่อสุขภาพจากสารฝนเหลือง
ผู้ฟ้องร้องชาวเวียดนามเเพ้คดีในปี ค.ศ. 2005 เพราะพวกเขาไม่สามารถพิสูจน์เรื่องการละเมิดข้อห้ามใช้สารเคมีอันตรายเป็นอาวุธในระหว่างสงคราม และความเกี่ยวข้องระหว่างสารฝนเหลืองกับปัญหาสุขภาพต่างๆ
ศาสตราจารย์เทย์เลอร์ชี้ว่า โอกาสอาจจะเป็นของเวียดนามหากพิสูจน์ได้ว่า ราวน์อัพ (Roundup) สารเคมีกำจัดวัชพืชของบริษัทมอนซานโตที่คณะลูกขุนสหรัฐฯ ตัดสินเมื่อเร็วนี้ว่า ทำให้ชาวอเมริกันคนหนึ่งเป็นมะเร็ง มีสารพิษเดียวกันกับสารฝนเหลือง
เขากล่าวว่า สารฝนเหลืองยังคงมีพิษตกค้างอยู่ในพื้นที่บางจุดที่จัดเก็บสารนี้ในช่วงสงครามเวียดนามที่สิ้นสุดลงในปี ค.ศ. 1975
เหงียน ฟอง ทรา (Nguyen Phuong Tra) รองโฆษกกระทรวงการต่างประเทศเวียดนาม กล่าวว่า เวียดนามเชื่อว่ามอนซานโตต้องรับผิดชอบในการจ่ายค่าชดเชยแก่ชาวเวียดนามที่ได้รับผลกระทบทางสุขภาพจากสารฝนเหลือง ซึ่งเป็นสารกำจัดวัชพืชที่ผลิตโดยบริษัทมอนซานโต
รัฐบาลสหรัฐฯ ได้มอบเงินช่วยเหลือแก่เวียดนาม 230 ล้านดอลล่าร์สหรัฐฯ เพื่อใช้ในกำจัดสารไดออกซินในดินที่สนามบินดานัง ของเวียดนาม
บรรดานักวิชาการ กล่าวว่า เงินช่วยเหลือจากสหรัฐฯ แก่เวียดนามในการกำจัดสารฝนเหลืองที่ตกค้างในสิ่งเเวดล้อม และความสัมพันธ์ทวิภาคีที่ดีในปัจจุบัน กลายเป็นอุปสรรคแก่รัฐบาลเวียดนามในการผลักดันรัฐบาลสหรัฐฯ ในการชดเชยชาวเวียดนามที่ได้รับผลกระทบทางสุขภาพจากฝนเหลือง
(เรียบเรียงโดยทักษิณา ข่ายแก้ว วีโอเอภาคภาษาไทยกรุงวอชิงตัน)
