รายงานใน New York Times ระบุว่า มหาวิทยาลัยหลายแห่งในสหรัฐฯ กำลังพยายามหาทางดึงดูดให้นักศึกษาชาวจีนเข้าเรียนต่อมากขึ้น เนื่องจากนักศึกษาต่างชาติจ่ายค่าเล่าเรียนเต็มอัตรา จึงมีความสำคัญในฐานะแหล่งรายได้ของมหาวิทยาลัย
รัฐบาลกลางสหรัฐฯ ชี้ว่ามีนักศึกษาชาวจีน 377,000 คน ศึกษาต่อในสหรัฐฯ ซึ่งมากกว่า 1 ใน 3 ของนักศึกษาต่างชาติทั้งหมด
การสอบเข้าเรียนต่อมหาวิทยาลัยในจีนที่เรียกว่า เกาเข่า (gaokao) มีขึ้นเดือนมิถุนายนของทุกปี โดยนักเรียนมัธยมปลายปีสุดท้ายหลายล้านคนในประเทศจีน จะต้องเข้าสอบเกาเข่าหากจะเรียนต่อในมหาวิทยาลัย
มหาวิทยาลัยนิวแฮมเชียร์เป็นหนึ่งในมหาวิทยาลัยหลายสิบเเห่งในยุโรป ออสเตรเลียเเละเเคนาดา ตลอดจนมหาวิทยาลัยเอกชนอเมริกันหลายแห่งที่ประกาศใช้ผลการสอบเข้ามหาวิทยาลัยของจีนหรือเกาเข่านี้ ในการพิจารณาคุณสมบัติของผู้สมัครชาวจีนเข้าเรียนต่อ
เอริก้า แมนท์ส (Erika Mantz) โฆษกหญิงแห่งมหาวิทยาลัยนิวแฮมเชียร์ กล่าวว่า โครงการเกาเข่ามุ่งดึงดูดนักเรียนที่จบมัธยมปลายชาวจีนที่เรียนเก่งให้เข้าเรียนในสหรัฐฯ โดยสามารถยื่นใบสมัครได้หลังได้รับผลสอบเข้ามหาวิทยาลัยจีนในเดือนมิถุนายน ซึ่งเลยกำหนดเส้นตายของการส่งใบสมัครเข้าเรียนมหาวิทยาลัยในสหรัฐฯ ไปแล้วหลายเดือน
ทางมหาวิทยาลัยนิวแฮมเชียร์มีนักศึกษาต่างชาติ 781 คนเมื่อช่วงฤดูใบไม้ร่วงที่แล้ว และเกือบครึ่งหนึ่งมาจากจีน เเละได้เริ่มใช้เว็บไซท์สมัครเรียนเป็นภาษาอังกฤษเเละภาษาจีน
นักศึกษาชาวจีนที่ผ่านการรับสมัครตามโครงการนี้จะต้องจ่ายค่าเล่าเรียนเต็มอัตราแก่มหาวิทยาลัยนิวแฮมเชียร์ เป็นเงิน 45,000 ดอลล่าร์สหรัฐฯ ต่อปี ซึ่งเป็นอัตราเดียวกันกับนักศึกษาอเมริกันจากต่างรัฐ
'การสอบเกาเข่า' เป็นการตัดสินอนาคตของนักเรียนมัธยมชาวจีนเกือบ 10 ล้านคน ซึ่งไม่ถึงหนึ่งเปอร์เซ็นต์ของนักเรียนเหล่านี้สามารถเข้าเรียนในมหาวิทยาลัยอันดับต้นๆ ของจีนได้ นักเรียนเหล่านี้ใช้เวลาเตรียมตัวนานหลายปี
ในขณะที่ระบบการศึกษาของจีนเป็นที่ยอมรับในด้านความเข้มข้น แต่ผลการวิจัยของสแตนฟอร์ด พบว่า นักศึกษาปีหนึ่งที่มหาวิทยาลัยจีนเชื่องช้ากว่านักศึกษาอเมริกันและรัสเซียปีเดียวกัน 2 – 3 ปี ในด้านความสามารถทางความคิดชั้นสูง
บรรดาผู้วิจารณ์กล่าวว่า การสอบเกาเข่าให้ความสำคัญต่อการจดจำมากกว่าการใช้ความคิดสร้างสรรค์ และยังมีปัญหาเรื่องการคดโกงข้อสอบอีกด้วยในช่วงหลายปีที่ผ่านมา
ด้านมหาวิทยาลัยซานฟรานซิสโกก็มีโครงการคล้ายกันนี้ ซึ่งอนุญาตให้นักเรียนชาวจีนไม่ต้องสอบวัดผลความสามารถทางการศึกษามาตรฐานของสหรัฐฯ แต่จะพิจารณาจากผลสอบเกาเข่าของจีน รวมทั้งเกรดเเละการสัมภาษณ์เป็นภาษาอังกฤษเพื่อสมัครเข้าเรียนได้ในภาคเรียนแรกในต้นฤดูใบไม้ร่วง
เมื่อฤดูใบไม้ผลิที่เเล้ว ทางมหาวิทยาลัยมีนักศึกษาต่างชาติราว 1,600 คน เเละกว่ากึ่งหนึ่งเป็นชาวจีน
(รายงานจาก New York Times / เรียบเรียงโดยทักษิณา ข่ายแก้ว วีโอเอภาคภาษาไทยกรุงวอชิงตัน)
