เปิดประวัติ ‘ฉิน กัง’ หลังถูกเด้งเก้าอี้ รมต. ต่างประเทศจีน

ฉิน กัง รัฐมนตรีต่างประเทศของจีน ถูกปลดฟ้าผ่าเมื่อวันอังคารหลังดำรงตำแหน่งได้เพียงเจ็ดเดือน ท่ามกลางกระแสข่าวลือหลังเขาไม่ปรากฎตัวต่อสาธารณะมานานหลายสัปดาห์

ฉินเพิ่งเข้ารับตำแหน่งเมื่อเดือนธันวาคมที่ผ่านมาหลังดำรงตำแหน่งทูตจีนประจำสหรัฐฯ โดยเป็นหนึ่งในรมต. ต่างประเทศที่อายุน้อยที่สุดด้วยวัย 57 ปี นักวิเคราะห์มองว่า ความก้าวหน้าของฉินส่วนหนึ่งเป็นเพราะความสนิทสนมระหว่างเขากับประธานธิบดีสี จิ้นผิง

สำหรับประวัติโดยสังเขปของฉินนั้น เขาเกิดที่เมืองเทียนจิน มณฑลเหอเป่ย์ เมื่อเดือนมีนาคม 1966 จบปริญญาตรีด้านการเมืองระหว่างประเทศ จากมหาวิทยาลัยความสัมพันธ์ระหว่างประเทศในกรุงปักกิ่ง

หลังจบการศึกษาแล้ว ฉินดำรงตำแหน่งหลากหลายที่กระทรวงการต่างประเทศจีน รวมทั้งตำแหน่งที่สถานทูตจีนในอังกฤษ และตำแหน่งโฆษกกระทรวงการต่างประเทศสองครั้งช่วงปี 2006 – 2014 รวมทั้งตำแหน่งอธิบดีกรมพิธีการทูตในปี 2014 – 2018 โดยมีหน้าที่ดูแลด้านปฏิสัมพันธ์ของผู้นำจีนกับผู้นำชาติต่าง ๆ

เมื่อครั้งที่ดำรงตำแหน่งโฆษกกระทรวงการต่างประเทศ ฉินเป็นหนึ่งในนักการทูตคนแรก ๆ ที่แสดงท่าทีปกป้องนโยบายต่างประเทศของจีนที่แข็งกร้าวขึ้น จนเป็นวิธีการทูตที่รู้จักกันในชื่อของ “การทูตนักรบสุนัขป่า”

ขณะเดียวกัน ฉินก็แสดงความต้องการทำงานร่วมกับสหรัฐฯ ด้วยเช่นกัน ในช่วงที่เขาเป็นทูตจีนประจำกรุงวอชิงตันเมื่อเดือนกรกฎาคม 2021 โดยเขากล่าวในขณะนั้นว่า ความสัมพันธ์ระหว่างจีนและสหรัฐฯ “มีโอกาสและศักยภาพอย่างมาก”

อย่างไรก็ตาม นับตั้งแต่ฉินดำรงตำแหน่งทูตประจำสหรัฐฯ ความสัมพันธ์จีน – สหรัฐฯ ไม่ได้พัฒนาขึ้นอย่างเห็นได้ชัด โดยทั้งสองประเทศมีข้อขัดแย้งกันในประเด็นต่าง ๆ เข่น การค้า เทคโนโลยี ไปจนถึงประเด็นไต้หวัน

นักวิเคราะห์มองว่า ฉินอาจถูกแต่งตั้งเพื่อดูแลความมั่นคงของความสัมพันธ์ทั้งสองประเทศ โดยเมื่อวันที่ 18 มิถุนายน เขาร่วมประชุมและรับประทานอาหารค่ำนาน 5.5 ชั่วโมง กับแอนโทนี บลิงเคน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ โดยทั้งสองฝ่ายต่างกล่าวว่า เป็นการประชุมที่ตรงไปตรงมาและสร้างสรรค์

ต่อมาในวันที่ 25 มิถุนายน ฉินหารือกับเจ้าหน้าที่จากศรีลังกา รัสเซีย และเวียดนาม ที่กรุงปักกิ่ง ก่อนที่จะไม่ปรากฎตัวต่อสาธารณะโดยไม่มีการชี้แจง

เมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม กระทรวงการต่างประเทศจีนเผยว่า ฉินไม่สามารถเข้าร่วมการประชุมที่อินโดนีเซียได้เนื่องจาก “เหตุผลทางสุขภาพ” โดยไม่ให้ความเห็นเพิ่มเติม ทำให้เกิดข่าวลือสะพัดต่างๆ นานา

หวัง อี้ รัฐมนตรีต่างประเทศคนก่อนหน้า ที่ถูกเลื่อนตำแหน่งเป็นคณะกรรมการโปลิตบูโรของพรรคคอมมิวนิสต์ เข้ามาปฏิบัติหน้าที่แทน ในช่วงที่ฉินหายตัวไป และกลับเข้าดำรงตำแหน่งต่อจากฉินหลังเขาถูกประกาศปลดในวันอังคาร

ทั้งนี้ ฉินได้เดินทางไปหลายประเทศในช่วงที่ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรี รวมถึงประเทศในทวีปแอฟริกาเมื่อเดือนมกราคม และทวีปยุโรปในเดือนพฤษภาคม โดยฉินผลักดันข้อเรียกร้องของจีนให้มีการหยุดยิงในยูเครน หลังจากก่อนหน้านี้จีนถูกวิจารณ์ว่าไม่ประณามการรุกรานยูเครนของรัสเซีย

แนวทางการแสดงความเห็นของฉินต่อประเด็นร้อนต่าง ๆ เช่น ไต้หวัน ความสัมพันธ์กับรัสเซีย ไม่ได้แตกต่างไปจากรัฐมนตรีคนก่อนมากนัก โดยเขากล่าวเมื่อช่วงแรกหลังดำรงตำแหน่งว่า การทูตของจีนจะนำเสนอ “ภูมิปัญญา ความคิดริเริ่ม และความแข็งแกร่งแบบจีน” เพื่อแก้ปัญหาความท้าทายต่อมนุษยชาติทั้งหมด

เมื่อปลายปีที่แล้ว ฉินได้เขียนบทความลงในนิตยสารสัญชาติอเมริกัน The National Interest โดยกล่าวถึงภาพรวมของนโยบายต่างประเทศจีน และเน้นย้ำว่า ความสัมพันธ์ระหว่างจีน – สหรัฐฯ ไม่ใช่ zero-sum game” หรือเกมที่ฝ่ายหนึ่งได้ เมื่ออีกฝ่ายหนึ่งสูญเสียเสมอไป”

• ที่มา: รอยเตอร์