เวลานี้นักวิทยาศาสตร์กำลังทำการทดลองแปลกๆ คือการสอนปลาจับปลา ซึ่งหมายถึงการฝึกฝนปลาให้ว่ายเข้าสู่ตาข่ายหรืออวนจับปลาด้วยตัวเอง โดยการใช้วิธีส่งเสียงหรือสัญญาณบางอย่างในเวลาให้อาหารปลาคล้ายๆ กับการทดลองฝึกฝนสุนัขที่ผู้ฟังหลายท่านคงจะรู้จักกันดี
ฟังดูอาจเหมือนเรื่องเหลือเชื่อ แต่คุณ Simon Miner ผู้ช่วยวิจัยที่ห้องทดลองชีวภาพสัตว์น้ำที่รัฐแมสซาชูเสตต์ สหรัฐยืนยันว่าเป็นเรื่องจริง 100% คือเวลานี้กำลังมีการทดลองให้ปลาเต็มใจว่ายน้ำเข้ามาสู่อวนหรือตาข่ายให้จับง่ายๆ ด้วยตัวปลาเอง ซึ่งหากทำสำเร็จ ต่อไปปลาที่เกษตรกรเลี้ยงไว้มากมายโดยเฉพาะปลาแบสจะถูกปล่อยสู่ทะเลไปเผชิญชีวิตตามวิถีธรรมชาติ แต่เมื่อตัวโตเต็มวัย ขนาดพอจับได้เมื่อไหร่ พอได้ยินเสียงหรือสัญญาณตามที่ฝึกไว้ ก็จะรีบว่ายเข้ามาในอวน ให้จับกันง่ายๆอย่างนั้นเลยทีเดียว การทดลองที่ว่านี้ไม่ได้ทำกันเล่นๆ เพราะได้รับเงินสนับสนุนจากรัฐบาลสหรัฐเป็นเงิน 270,000 ดอลล่าร์ หรือประมาณ 8,500,000 บาท เพื่อเป็นหนึ่งในแนวทางแก้ไขปัญหาอาหารทะเลขาดแคลนในอนาคต และยังช่วยลดต้นทุนในการเลี้ยงปลาของบรรดาเกษตรกร ในช่วงแรกเริ่มโครงการเมื่อกลางปีที่แล้วนั้น นักวิทยาศาสตร์ทดลองปล่อยปลาแบสและปลาเทราท์ 6,500 ตัวลงสู่ทะเลไปแล้ว
อย่างไรก็ตาม ปัญหาสำคัญที่ยังคงต้องหาคำตอบต่อไปก็คือ จะมีปลาสักกี่ตัวที่ยอมว่ายกลับมาเป็นอาหาร จะมีกี่ตัวที่หนีไปและมีอีกมากแค่ไหนที่จะถูกปลาใหญ่หรือสัตว์อื่นกินไปตามธรรมชาติ ในขณะที่ผู้เชี่ยวชาญบางคนก็ให้ความเห็นว่า ไม่ใช่เรื่องง่ายเลยที่ปลาเลี้ยงจะสามารถปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมในทะเลหรือมหาสมุทรได้
ก่อนหน้านี้นักวิจัยเคยการทดลองใช้เสียงเป็นสัญญาณให้ปลารู้ว่าถึงเวลาอาหารแล้ว ด้วยการเปิดเสียงดังก่อนให้อาหารในบ่อเลี้ยงปลาครั้งละ 20 วินาที วันละ 3 ครั้ง เป็นเวลา 2 สัปดาห์ หลังจากนั้นไม่ว่าเวลาไหนที่เสียงนี้ดังขึ้น ปลาที่ถูกฝึกก็จะรีบว่ายมารอยังจุดให้อาหารทันที ซึ่งคล้ายกับการทดลองฝึกสุนัขของ Ivan Pavlov นักวิทยาศาสตร์ที่มีชื่อเสียงชาวรัสเซีย ที่ใช้วิธีสั่นกระดิ่งเวลาให้อาหารในขณะที่สุนัขน้ำลายไหล ต่อมาเมื่อได้ยินเสียงกระดิ่งเมื่อไหร่ แม้จะไม่มีอาหาร เจ้าสุนัขตัวนั้นก็จะน้ำลายไหล และที่ญี่ปุ่นเอง ก็เคยทดลองใช้เสียงกับปลาที่เพิ่งปล่อยลงทะเลเพื่อไม่ให้ว่ายไปไหนไกลๆ แล้วใช้วิธีตกปลาแบบดั้งเดิมจับปลาเหล่านั้น แต่ยังไม่เคยมีใครทดลองปล่อยปลาออกสู่ทะเลจริงๆ หลายๆ วัน แล้วให้ว่ายกลับมาให้จับเองเลย
ในเดือนพฤษภาคมนี้ คุณ Simon Miner แห่งห้องทดลองชีวภาพสัตว์น้ำรัฐแมสซาชูเสตต์ บอกว่าจะมีการทดลองนำปลาแบส 5 พันตัวไปปล่อยในกระจังที่เรียกว่า Aquadome ขนาดใหญ่กลางทะเล แล้วใช้วิธีเปิดเสียงขณะให้อาหาร จนเมื่อรู้สึกว่าปลาเชื่องดีแล้วจึงจะปล่อยออกจาก Aquadome สู่ทะเลกว้างต่อไป หลังจากนั้น 1-2 วันจะลองใช้เสียงเดิมเรียกปลาเหล่านั้นกลับมา แล้วดูว่าผลเป็นอย่างไร ต่อจากนั้นจะทดลองอีกครั้งในช่วงปลายฤดูร้อนนี้
ฝึกกันได้ถึงขนาดนี้ ต่อไปคงจะมีนักวิทยาศาสตร์หัวใส สามารถคิดวิธีฝึกให้ปลาถือคันเบ็ด แล้วเอาเหยื่อเข้าปากตัวเองหรือเอาไปเกี่ยวปลาตัวอื่นๆ ได้ด้วย
