เมื่อสิบกว่าปีที่แล้ว หลายชาติในเอเชียเจอกับวิกฤติโรคร้ายแรงระบาด เชื้อไข้หวัดนกสายพันธุ์ H5N1 ทำให้คนเสียชีวิตหลายร้อยคน ในช่วงหลายปีถัดมา ทางการหลายชาติต้องกำจัดไก่ทิ้งมากกว่า 9 ล้านตัวเพื่อหยุดยั้งการระบาดของไข้หวัดนก
นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าไวรัส H5N1 แพร่ระบาดจากนกป่าหรือไก่ป่าสู่ไก่เลี้ยงและสุกร ก่อนจะติดต่อสู่มนุษย์ เชื้อไวรัส H5N1 เป็นเชื้อไข้หวัดสายพันธุ์ล่าสุดในบรรดาไข้หวัดอื่นๆอีกหลายสายพันธุ์ที่เป็นต้นเหตุให้คนเสียชีวิตกันทั่วโลกเกือบ 100 ล้านรายในช่วง 100 ปีที่ผ่านมา ปัจจุบัน นักวิทยาศาสตร์กำลังวิตกถึงโรคติดต่อชนิดใหม่ๆที่เกิดขึ้น
คุณโจนาธาน สลีมัน ผู้อำนวยการศูนย์สุขภาพสัตว์ป่าแห่งชาติที่สถาบัน U.S. Geological Survey ในสหรัฐอเมริกา กล่าวว่า สุขภาพของมนุษย์กับสุขภาพของสัตว์ป่าและสัตว์เลี้ยงต่างผูกโยงเข้าหากันด้วยสภาพสิ่งแวดล้อม หากมีการเปลี่ยนแปลงทั้งทางสภาพและทางคุณภาพของสิ่งแวดล้อม ผลกระทบทางลบก็จะเกิดขึ้นตามมาต่อสุขภาพของทั้งสามกลุ่ม
ผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่าปัจจัยที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางสภาพและคุณภาพของสิ่งแวดล้อมมีหลายอย่าง อาทิ ความรวดเร็วและสะดวกในการเดินทางของคนและการขนย้ายสัตว์ไปทั่วโลก ทำให้คนสัมผัสกับสัตว์ป่ามากขึ้น มีการกินสัตว์ป่าเป็นอาหารมากขึ้น และมีการค้าขายสัตว์ป่าเพิ่มขึ้นทั้งที่เถื่อนและถูกกฏหมาย
คุณโจนาธาน สลีมัน ผู้อำนวยการศูนย์สุขภาพสัตว์ป่าแห่งชาติที่สถาบัน U.S. Geological Survey ในสหรัฐอเมริกา กล่าวว่า สุขภาพมนุษย์กับการอนุรักษ์สัตว์ป่ากลายเป็นประเด็นที่แยกออกจากกันไม่ได้
เมื่อเร็วๆนี้ บรรดานักวิทยาศาสตร์หลายสาขาความเชี่ยวชาญ ร่วมประชุมกันที่กรุงวอชิงตันเพื่อแลกเปลี่ยนความรู้และความกังวลต่อปัญหาเชื้อโรคต่างๆที่แพร่ระบาดจากสัตว์สู่มนุษย์
แต่เรื่องนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ ผู้เชื่ยวชาญชี้ว่า เชื้อไวรัส HIV ที่เป็นสาเหตุของโรคเอดส์เป็นเชื้อที่ระบาดแรกเริ่มในลิงชิมแพนซีในอาฟริกา โรคเอดส์แพร่สู่มนุษย์และทำให้คนเสียชีวิตแล้วราว 30 ล้านคนทั่วโลกในช่วงสามสิบกว่าปีผ่านมา
นอกจากนี้ยังมีโรคซาร์ส์ โรคไ้ข้อิโบล่า ที่ทำให้เกิดอาการเลือดออกตามร่างกายและโรคไข้สมองอักเสบจากเชื้อไวรัสเวสต์ไนล์ (West Nile encephalitis) ซึ่งเป็นเชื้อโรคที่เกิดในสัตว์ก่อนจะแพร่สู่คน
โดยทั่วไป โรคที่ติดต่อในสัตว์ชนิดใหม่ๆมักเป็นเชื้อโรคสายพันธุ์ที่มีความรุนแรงในการแพร่ระบาด ยกตัวอย่าง หอยสองฝา Zebra mussels จากต่างถิ่นแพร่ระบาดในเกรตเลคส์ (Great Lakes) หรือ ทะเลสาบทั้งห้าในสหรัฐ ได้แก่ สุพีเรีย มิชิแกน ฮูรอน อิรี และออนแทรีโอ หอยสองฝาเป็นต้นเหตุให้เกิดเชื้อแบคทีเรียชนิดหนึ่งทำให้นกในพื้นที่ทะเลสาปทั้งห้าตายไปราว 100,000 ตัวในช่วงสิบปีที่ผ่านมา หรือ โรคเชื้อราที่มาจากสัตว์เลื้อยคลานที่ค้าขายกันเป็นต้นเหตุให้กบราว 120 สายพันธุ์สูญพันธุ์ไปแล้วทั่วโลก
สัตว์ป่าสายพันธุ์แปลกๆที่นำเข้ามาในสหรัฐจำนวนมาก หลุดรอดออกไปอยู่ตามธรรมชาติ คุกคามพันธุ์สัตว์ในท้องถิ่นและสิ่งแวดล้อมเพราะเพิ่มจำนวนมากขึ้น ไปแย่งแหล่งที่อยู่และอาหาร แล้วยังอาจแพร่เชื้อโรคได้ด้วย
คุณโจนาธาน เอ็บสไตน์ แห่งหน่วยงาน EcoHealth Alliance กล่าวว่า การลักลอบค้าสัตว์ป่าทั่วโลกเป็นปัญหารุนแรงอันดับสองรองจากการลักลอบค้ายาเสพติดและการค้าอาวุธ
บรรดาผู้เชี่ยวชาญ ชี้ว่า จำเป็นต้องใส่ใจกับปัญหาการคุกคามสัตว์ป่าโดยฝีมือมนุษย์ให้มากขึ้น เพื่อหลีกเลี่ยงการแพร่ระบาดของเชื้อโรคจากสัตว์มาสู่คน เพราะโรคติดต่อชนิดใหม่ๆจากสัตว์มักมีความรุนแรงและส่งผลกระทบกว้างขวาง
