ชามีต้นกำเนิดจากประเทศจีนเมื่อหลายพันปีก่อน และถือเป็นส่วนสำคัญอย่างหนึ่งในประวัติศาสตร์ด้านวัฒนธรรมของจีน ก่อนที่จะขยายเข้าไปในสังคมตะวันตกในช่วงศตวรรษที่ 17 และจากนั้นประเทศต่างๆ ก็ได้มีการปรับเปลี่ยนรสชาติของชาให้เข้ากับรสนิยมของแต่ละท้องถิ่นมาโดยตลอด
เป็นเวลาราว 3 ทศวรรษมาแล้ว ที่ประเทศในแถบเอเชียและอาฟริกาถือเป็นแหล่งผลิตใบชาป้อนให้กับชาวอังกฤษหลายล้านคน แต่ปัจจุบันกระแสลมแห่งความนิยมในการดื่มชาได้พัดจากตะวันตกกลับสู่ตะวันออก โดยมาพร้อมกับกระแสวัฒนธรรมอังกฤษที่กระจายเข้าสู่สังคมชาวจีน ผ่านแฟชั่นเสื้อผ้า ละครทีวี วรรณกรรม รวมทั้งข่าวคราวความโด่งดังของราชวงศ์อังกฤษ
ปัจจุบัน คนรุ่นใหม่ในจีนและฮ่องกงต่างนิยมดื่มชาผสมที่นำเข้ามาจากอังกฤษ ชั้นวางสินค้าประเภทชาในห้างสรรพสินค้าต่างเต็มไปด้วยชายี่ห้อดังจากอังกฤษ เช่น Twinnings, Taylors of Harrogate และ Hudson & Middleton ซึ่งบางยี่ห้อใช้ใบชาที่ปลูกในจีนเอง ส่งผลให้ยอดขายของบริษัทชาจากอังกฤษเหล่านี้เพิ่มขึ้นอย่างก้าวกระโดดในช่วงไม่กี่ปีมานี้
คุณ Matthew Davies ผู้จัดการฝ่ายขายตลาดต่างประเทศของ Taylors of Harrogate ชี้ว่าเกือบครึ่งหนึ่งของปริมาณใบชาทั้งหมดในตลาดโลกมาจากจีน ดังนั้นหากมองกันอย่างผิวเผินแล้ว จะเห็นว่าตลาดจีนอาจไม่เปิดกว้างมากนักสำหรับผลิตภัณฑ์ชาจากต่างประเทศ แต่สิ่งที่เกิดขึ้นกลับไม่เป็นเช่นนั้น
รายงานของบริษัท HM Revenue & Customs ในอังกฤษ ชี้ให้เห็นว่า ปริมาณการส่งออกชาจากอังกฤษไปฮ่องกงในช่วง 5 เดือนแรกของปีนี้ เพิ่มขึ้นเกือบ 3 เท่าจากสองปีก่อน ซึ่งแม้ว่าการส่งออกชาจากอังกฤษไปยังจีนและฮ่องกงจะมีสัดส่วนเพียง 7% ของปริมาณชาทั้งหมดที่อังกฤษส่งออกในแต่ละปี แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าเป็นตลาดที่เติบโตอย่างรวดเร็ว
อีกเหตุผลหนึ่งที่ทำให้ชาอังกฤษเป็นที่นิยมอย่างมากในจีน คือปัญหาด้านความปลอดภัยของชาที่ผลิตในจีน หลังจากองค์กรด้านสิ่งแวดล้อม Greenpeace แจ้งว่าพบยาฆ่าแมลงและสารพิษในระดับเกินกำหนดในชาหลายยี่ห้อที่ผลิตในจีน ผู้บริโภคจำนวนมากจึงหันไปหาชาจากอังกฤษที่ถูกมองว่าปลอดภัยกว่า
โดยชาอังกฤษที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในตลาดจีน คือ Earl Grey และ English Breakfast
เวลานี้ร้านชาสไตล์หรูแบบฝรั่งผุดขึ้นราวดอกเห็ดทั่วเมืองใหญ่ของจีน ร้านชาหลายสาขาอย่าง Annvita English Tea Company ขยายสาขาเพิ่มขึ้นหลายเท่าในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา
คุณ Hope Lee นักวิเคราะห์ด้านเครื่องดื่มแห่ง Euromonitor International ชี้ว่าเมื่อก่อนชาวจีนต่างนิยมวัฒนธรรมแบบอเมริกัน เช่น ฮอลลีวู้ด ซึ่งทำให้อาหารฟาสต์ฟู้ดอย่าง McDonalds ได้รับความนิยมอย่างสูงมาแล้ว
แต่ยุคนี้ต้องบอกว่าเป็นยุคทองของวัฒนธรรมอังกฤษ ที่มาพร้อมกับซีรี่ย์ดังทางทีวี อย่าง Downtown Abbey, Sherlock Holmes และ Game of Thrones
(ทรงพจน์ สุภาผล เรียบเรียงรายงานจาก Associated Press)
