ผู้นำในเอเชียจะรวมตัวกันที่กัมพูชาระหว่างวันที่ 18 – 20 พ.ย เพื่อร่วมประชุมสุดยอดสมาคมอาเซียน ประเด็นสำคัญคือเรื่องข้อพิพาทในทะเลจีนใต้ระหว่างประเทศสมาชิกอาเซียนบางประเทศกับจีน ซึ่งที่ประชุมไม่สามารถตกลงกันได้ในการประชุมระดับรัฐมนตรีเมื่อเดือน ก.ค ทำให้การประชุมระดับผู้นำครั้งนี้ยิ่งมีแรงกดดันเพิ่มขึ้นในประเด็นที่ว่านี้
การประชุมระดับรัฐมนตรีของสมาคมอาเซียนเมื่อเดือน ก.ค ถูกมองว่าเป็นความล้มเหลว เนื่องจากเป็นครั้งแรกที่ที่ประชุมไม่สามารถออกแถลงการณ์ร่วมกันได้ หลายฝ่ายกล่าวโทษจีนว่าเป็นต้นเหตุในการกดดันกัมพูชาให้ขัดขวางแถลงการณ์ร่วมดังกล่าว ซึ่งเป็นแถลงการณ์ที่ครอบคลุมถึงความกังวลของฟิลิปปินส์และเวียดนามเกี่ยวกับข้อพิพาทในทะเลจีนใต้
แต่ในการประชุมสุดยอดระดับผู้นำอาเซียนและเอเชียตะวันออกที่กำลังจะมีขึ้นในสัปดาห์หน้า ซึ่งประธานาธิบดีสหรัฐ Barack Obama จะเข้าร่วมด้วยนั้น นักวิเคราะห์มองว่าเป็นโอกาสอันดีที่กัมพูชาจะแสดงให้เห็นถึงนโยบายต่างประเทศที่มีความสมดุลมากยิ่งขึ้น
คุณ Ernie Bower แห่ง Center for Strategic and International Studies ในกรุงวอชิงตันระบุว่า ความสมดุลที่ว่านั้นไม่ใช่การรักษาสมดุลระหว่างสหรัฐกับจีน แต่เป็นการทำงานร่วมกับทุกฝ่ายและตระหนักถึงความสำคัญของกลุ่มอาเซียนเองด้วย ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่เกิดขึ้นในการประชุมเมื่อเดือน ก.ค
ที่ผ่านมาจีนพยายามใช้วิธีที่ค่อนข้างก้าวร้าวในการกล่าวอ้างกรรมสิทธิ์บนพื้นที่ทับซ้อนในทะเลจีนใต้ ซึ่งก่อให้เกิดความกังวลต่อหลายประเทศรวมทั้งสหรัฐ ในขณะที่ทางสมาคมอาเซียนก็ได้พยายามเจรจาเกี่ยวกับแนวปฏิบัติว่าด้วยเรื่องทะเลจีนใต้กับทางจีนเพื่อป้องกันความขัดแย้งรุนแรง แต่จีนยืนยันว่าต้องการเจรจากับประเทศสมาชิกอาเซียนเป็นรายประเทศมากกว่า
ทางด้านดร.ฐิตินันท์ พงษ์สุทธิรักษ์ ผอ.สถาบันศึกษาความมั่นคงและนานาชาติ คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เชื่อว่าความล้มเหลวของอาเซียนเมื่อเดือน ก.ค จะทำให้เกิดแรงกดดันมากขึ้นในการประชุมสุดยอดผู้นำเอเชียตะวันออกและในการประชุมนอกรอบในสัปดาห์หน้า เกี่ยวกับการจัดทำแนวปฏิบัติว่าด้วยเรื่องทะเลจีนใต้
ดร.ฐิตินันท์ ชี้ว่าการประชุมครั้งนี้น่าจับตามองอย่างยิ่งเนื่องจากจีนเองก็กำลังอยู่ภายใต้แรงกดดันภายในประเทศ เพราะอยู่ในช่วงของการถ่ายโอนอำนาจบริหารซึ่งทำให้ผู้นำจีนไม่สามารถแสดงความอ่อนแอออกมาในช่วงเวลาสำคัญเช่นนี้
นอกจากประเด็นเรื่องทะเลจีนใต้แล้ว คาดว่าเรื่องสิทธิมนุษยชนก็จะเป็นประเด็นสำคัญอีกอย่างหนึ่งในการประชุมเช่นกัน ซึ่งทางองค์กรสิทธิมนุษยชนหลายกลุ่มรวมทั้ง Human Right Watch พยายามกระตุ้นให้ประธานาธิบดี Obama ใช้เวทีนี้ในการกดดันให้ประเทศต่างๆในอาเซียนโดยเฉพาะกัมพูชา ยุติหรือหาทางแก้ไขปัญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชน
การประชุมระดับรัฐมนตรีของสมาคมอาเซียนเมื่อเดือน ก.ค ถูกมองว่าเป็นความล้มเหลว เนื่องจากเป็นครั้งแรกที่ที่ประชุมไม่สามารถออกแถลงการณ์ร่วมกันได้ หลายฝ่ายกล่าวโทษจีนว่าเป็นต้นเหตุในการกดดันกัมพูชาให้ขัดขวางแถลงการณ์ร่วมดังกล่าว ซึ่งเป็นแถลงการณ์ที่ครอบคลุมถึงความกังวลของฟิลิปปินส์และเวียดนามเกี่ยวกับข้อพิพาทในทะเลจีนใต้
แต่ในการประชุมสุดยอดระดับผู้นำอาเซียนและเอเชียตะวันออกที่กำลังจะมีขึ้นในสัปดาห์หน้า ซึ่งประธานาธิบดีสหรัฐ Barack Obama จะเข้าร่วมด้วยนั้น นักวิเคราะห์มองว่าเป็นโอกาสอันดีที่กัมพูชาจะแสดงให้เห็นถึงนโยบายต่างประเทศที่มีความสมดุลมากยิ่งขึ้น
คุณ Ernie Bower แห่ง Center for Strategic and International Studies ในกรุงวอชิงตันระบุว่า ความสมดุลที่ว่านั้นไม่ใช่การรักษาสมดุลระหว่างสหรัฐกับจีน แต่เป็นการทำงานร่วมกับทุกฝ่ายและตระหนักถึงความสำคัญของกลุ่มอาเซียนเองด้วย ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่เกิดขึ้นในการประชุมเมื่อเดือน ก.ค
ที่ผ่านมาจีนพยายามใช้วิธีที่ค่อนข้างก้าวร้าวในการกล่าวอ้างกรรมสิทธิ์บนพื้นที่ทับซ้อนในทะเลจีนใต้ ซึ่งก่อให้เกิดความกังวลต่อหลายประเทศรวมทั้งสหรัฐ ในขณะที่ทางสมาคมอาเซียนก็ได้พยายามเจรจาเกี่ยวกับแนวปฏิบัติว่าด้วยเรื่องทะเลจีนใต้กับทางจีนเพื่อป้องกันความขัดแย้งรุนแรง แต่จีนยืนยันว่าต้องการเจรจากับประเทศสมาชิกอาเซียนเป็นรายประเทศมากกว่า
ทางด้านดร.ฐิตินันท์ พงษ์สุทธิรักษ์ ผอ.สถาบันศึกษาความมั่นคงและนานาชาติ คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เชื่อว่าความล้มเหลวของอาเซียนเมื่อเดือน ก.ค จะทำให้เกิดแรงกดดันมากขึ้นในการประชุมสุดยอดผู้นำเอเชียตะวันออกและในการประชุมนอกรอบในสัปดาห์หน้า เกี่ยวกับการจัดทำแนวปฏิบัติว่าด้วยเรื่องทะเลจีนใต้
ดร.ฐิตินันท์ ชี้ว่าการประชุมครั้งนี้น่าจับตามองอย่างยิ่งเนื่องจากจีนเองก็กำลังอยู่ภายใต้แรงกดดันภายในประเทศ เพราะอยู่ในช่วงของการถ่ายโอนอำนาจบริหารซึ่งทำให้ผู้นำจีนไม่สามารถแสดงความอ่อนแอออกมาในช่วงเวลาสำคัญเช่นนี้
นอกจากประเด็นเรื่องทะเลจีนใต้แล้ว คาดว่าเรื่องสิทธิมนุษยชนก็จะเป็นประเด็นสำคัญอีกอย่างหนึ่งในการประชุมเช่นกัน ซึ่งทางองค์กรสิทธิมนุษยชนหลายกลุ่มรวมทั้ง Human Right Watch พยายามกระตุ้นให้ประธานาธิบดี Obama ใช้เวทีนี้ในการกดดันให้ประเทศต่างๆในอาเซียนโดยเฉพาะกัมพูชา ยุติหรือหาทางแก้ไขปัญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชน
