ป่าไม้ในแถบตะวันออกของทวีปแอฟริกามีต้นไม้ชนิดหนึ่งที่ใช้รักษาโรคมาลาเรียมาช้านานตามภูมิปัญญาพื้นบ้านผู้คนที่นั่น หากมีใครเจ็บป่วยจากมาลาเรียก็จะขอให้หมอกลางบ้านที่เชี่ยวชาญเรื่องสมุนไพรนำส่วนหนึ่งเพียงไม่กี่กรัมของต้นไม้ที่ชื่อว่า น็อบวูด (knobwood) มารักษา ซึ่งคุณ Najma Dharani นักวิจัยจากศูนย์วนเกษตรโลก ในประเทศเคนยา ยืนยันในเรื่องนี้
นักวิจัยจากศูนย์วนเกษตรโลก บอกว่า รสชาดของต้นน๊อบวูดนั้นอยู่ในข่ายที่เรียกว่าหวานเป็นลมขมเป็นยา สามารถใช้ทั้ง ราก และเปลือก สกัดเป็นผงอบแห้ง หรือจะเป็นชิ้นส่วนสดๆ ก็ได้ นำมาผสมกับน้ำ 1 ลิตร ให้ผู้ป่วยรับประทาน 3-4 วัน จนกว่าอาการจะดีขึ้น
Dharani ศึกษาเกี่ยวกับพืชสมุนไพรในแถบแอฟริกาตะวันออกมากว่า 12 ปี ลงมือทำวิจัยเรื่องนี้ร่วมกับ สถาบันวิจัยด้านการแพทย์ของประเทศเคนยาเพื่อศึกษาศักยภาพการพัฒนาพืชเพื่อรักษาโรค เช่นเดียวกับกับการใช้วิธีการทางวิทยาศาสตร์ที่ทันสมัยทดสอบเพื่อให้แน่ใจถึงสรรพคุณการต่อต้านโรคมาลาเรียของต้น น๊อบวูด และต้นไม้พื้นถิ่นอีก 21 ชนิด ซึ่งนักวิจัยพืชสมุนไพร จากศูนย์วนเกษตรโลก บอกว่า การวิจัยจำเป็นต้องศึกษาอย่างละเอียดเพื่อเข้าใจถึงประสิทธิผลและลักษณะการทำงานของพืชเหล่านี้ว่าเป็นอย่างไร แต่ขณะเดียวกันเธอก็พบว่าพืชสมุนไพรเหล่านี้เป็นหนึ่งในภูมิปัญญาการรักษาโรคของชาวบ้านมานับศตวรรษแล้ว
เธอบอกว่า ความรู้เรื่องนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่มีมานานแล้วในภูมิปัญญาของชาวบ้าน แต่ขาดการถ่ายทอด แต่ถึงแม้จะสูญหายไปก็ยังมีความรู้เรื่องสมุนไพรโบราณบางส่วนที่ยังคงอยู่ให้ได้ศึกษา
แต่สำหรับเรื่องที่น่ากังวลมากกว่านั้นของนักวิจัยด้านสมุนไพรคนนี้ คือปัญหาการตัดต้นไม้และต้นสมุนไพรในเขตอนุรักษ์ เพื่อนำไปเผาถ่านซึ่งเป็นทางเลือกเพียงไม่กี่ทางของชาวบ้านที่มีฐานะยากจนในการหุงหาอาหาร เพราะถึงแม้เธอจะเข้าใจถึงความจำเป็นด้านเศรษฐกิจที่ต้องตัดต้นไม้เผาถ่านแต่กลุ่มคนเหล่านี้ก็อยู่ในภาวะเสี่ยงต่อการเจ็บป่วยอย่างที่สุด
เธอบอกว่า สภาพความเป็นอยู่ที่ห่างไกล ไม่มีสถานพยาบาล ไม่มีหมอรักษาโรค คือเหตุผลสำคัญที่ชุมชนในท้องถิ่นจำเป็นต้องอนุรักษ์ต้นสมุนไพรเหล่านี้ไว้ไม่ให้สูญพันธุ์ ก่อนที่จะไม่เหลืออะไรไว้เลย
ศูนย์วนเกษตรโลกทำงานขณะนี้กำลังเร่งทำงานด้านการป้องกันการตัดไม้ทำลายป่าด้วยการส่งเสริมการปลูกป่าเพื่อเผาถ่านมากกวาที่จะตัดไม้ทำลายป่าในธรรมชาติ นอกจากนี้ยังช่วยเหลือให้ชุมชนปลูกพืชสมุนไพรพื้นบ้านเพิ่มเติมรวมทั้งเก็บรักษาชิ้นส่วนของต้นสมุนไพรเพื่ออนุบาลและขยายพันธุ์ ซึ่งแม้ว่า ต้นน็อบ วูด จะไม่ใช่สุมนไพรชนิดแรกที่ใช้รักษาโรคมาลาเรีย แต่ยาต่อต้านโรคมาลาเรียที่สกัดเป็นยาควินิน ก็มาจากเปลือกไม้ในทวีปอเมริกาใต้ ส่วนยาชนิดอาร์ติมิซินิน ซึ่งเป็นยารักษามาลาเรียใหม่ล่าสุดก็สลัดมาจากต้นสมุนไพรจากจีน และก็เป็นไปได้เช่นกันว่ายาตัวต่อไปอาจจะมาจากพืชพื้นเมืองของแอฟริกาตะวันออกซึ่งเป็นทวีปที่ที่มีผู้เสียชีวิตจากมาลาเรียมากที่สุดของโลก แต่มีข้อแม้ว่าต้นสมุนไพรต้นสุดท้ายต้องไม่ถูกเผากลายเป็นถ่านไปเสียก่อน
