ในอิรัก อัฟกานิสถาน และจุดอื่นๆ ที่กำลังมีปัญหา การทหารสหรัฐเผชิญกับการสู้รบแบบสงครามกองโจร ไม่ใช่สู้รบกับกำลังทหารปกติตามแบบที่คุ้นเคย
กระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ จึงเน้นความสำคัญของการเตรียมกองทัพให้สามารถสู้รบได้ทุกรูปแบบ
กระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ ระบุว่าในการสู้รบทุกวันนี้ ทหารสหรัฐจะต้องต่อสู้กับกลุ่มกบฏ และผู้ก่อการร้ายด้วยกลวิธีแบบเดียวกับที่กลุ่มเหล่านั้นใช้อยู่ นายรอเบิร์ต เกตส์ รัฐมนตรีกลาโหม กำลังให้ความสำคัญแก่การฝึกการสู้รบ นอกแบบเทียบเท่ากับการฝึกทำสงครามตามแบบ เขาต้องการรวมหน่วยปฏิบัติการทางทหารแบบเดิม กับหน่วยปฏิบัติการพิเศษเข้าด้วยกัน เพราะในปัจจุบันการรบนอกแบบได้กลายมาเป็นรูปแบบปกติของการสู้รบมากกว่าเป็นกรณีพิเศษ
รัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐ รอเบิร์ต เกตส์ กล่าวว่า สถิติในช่วง 25 ปีมานี้แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนว่าในหลายสมรภูมิ กลุ่มกบฏ กลุ่มกองโจรและกลุ่มผู้ก่อการร้าย ซึ่งเป็นกองกำลังที่มีขนาดเล็กกว่าหน่วยรบปกติ จะหาทางก่อกวนและทำให้กำลังทหารที่มีขนาดใหญ่กว่าลดความได้เปรียบ
ขณะที่แซม แบรนเน่น นักวิเคราะห์ด้านกลาโหมของศูนย์ ศึกษากิจการระหว่างประเทศและยุทธศาสตร์ กล่าวว่า นายรอเบิร์ต เกตส์ ได้สั่งการให้กระทรวงกลาโหมยุติการสู้รบแบบช่วงสงครามเย็น เขาบอกว่าแม้กองทัพสหรัฐฯ ได้รับบทเรียนจากสงครามเวียดนามและที่อื่นๆ แต่ที่ผ่านมาก็ยังถูกครอบงำด้วยแนวคิดการสู้รบในสงครามตามแบบเดิม
สงครามพายุทะเลทรายในปี 2534 เพื่อผลักดันกองทัพอิรัก ออกจากคูเวตนั้น เป็นสงครามตามแบบครั้งสุดท้ายของสหรัฐ อย่างไรก็ตาม การรวมกำลังรบหน่วยปฏิบัติการพิเศษ กับหน่วยปฏิบัติการแบบปกติเข้าด้วยกัน เป็นกระบวนการที่ยาวนาน
ริชาร์ด ไวซ์ นักวิเคราะห์ด้านกลาโหมของ Hudson Institute อธิบายว่างานนี้เริ่มต้นที่กองทัพบกสหรัฐฯ รับแนวทางใหม่ ในการทำสงครามต่อต้านการแทรกซึมบ่อนทำลายมาดำเนินการ เมื่อต้นปีนี้กระทรวงกลาโหมสหรัฐ ก็ได้เสนอแผนยุทธศาสตร์กลาโหมแห่งชาติ ซึ่งระบุว่าสงครามนอกแบบมีความสำคัญเทียบเท่ากับสงครามตามแบบในแง่ของพัฒนาการ
ในอดีตกองทัพสหรัฐฯ จะรบด้วยทหารราบจำนวนมหาศาล รถถัง ปืนใหญ่ กองเรือบรรทุกเครื่องบินและฝูงบินทิ้งระเบิด แต่ในปัจจุบันกระทรวงกลาโหมเน้นการปรับเปลี่ยนระบบเหล่านี้ สู่การรบนอกแบบ เช่น ลดบทบาทของเรือดำน้ำติดขีปนาวุธแบบ Ballistic ทางยุทธวิธีในการป้องปรามอาวุธนิวเคลียร์ แล้วปรับสร้างใหม่ให้เรือที่เป็นฐานยิงขีปนาวุธแบบครูซ และสามารถขนส่งหน่วยรบพิเศษของกองทัพเรือหรือหน่วย เนวี ซีลเป็นจำนวนมากได้ด้วย เรือใต้น้ำเหล่านั้นจะมีเรือดำน้ำขนาดเล็กที่สามารถลำเลียงหน่วยเนวี ซีลขึ้นฝั่ง
นอกจากนี้ ยุทธศาสตร์การสงครามนอกแบบ ยังรวมไปถึงการบูรณะฟื้นฟูภาคประชาชนในพื้นที่มีการพิพาทสู้รบ เพื่อไม่หันไปสนันสนุนกลุ่มแข็งข้อ แทรกซึมบ่อนทำลาย ประธานาธิบดีจอร์จ บุช กล่าวถึงหน่วยกิจการพลเรือนไว้ดังนี้
ผู้นำสหรัฐ กล่าวว่า หน่วยเหล่านี้จะเข้าไปในพื้นที่พร้อมทหาร เป็นหน่วยที่ประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญกิจการพลเรือนด้านต่างๆ เช่น เศรษฐกิจ การเกษตร การบังคับใช้กฏหมายและการศึกษา ในอิรักและอัฟกานิสถานนั้น หน่วยงานเหล่านี้ช่วยเหลือชุมชนในท้องที่สร้างงานและให้บริการพื้นฐาน ขณะเดียวกันก็ช่วยป้องกันไม่ให้ผู้ก่อการร้ายกลับมาอีก
กระทรวงกลาโหมสหรัฐ ยังได้แสดงความประสงค์ที่จะร่วมมือกับประเทศอื่นๆ ป้องกันไม่ให้การพิพาทสู้รบเกิดขึ้น หรือขยายตัวออกไปเกินกว่าที่จะควบคุมได้ นักวิเคราะห์กล่าวว่ากระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ มุ่งที่จะแสดงให้เห็นว่า สหรัฐไม่ใช่กองกำลังยึดครองแต่เป็นกองกำลังเพื่อสร้างเสถียรภาพ และตระหนักว่าการทำงานใกล้ชิดกับหน่วยงานท้องถิ่น จะทำให้เข้าใจสถานการณ์และปฏิบัติงานได้ดีขึ้น
