ลิ้งค์เชื่อมต่อ

โครงการท่อส่งแก็สธรรมชาติอิหร่าน-ปากีสถาน-อินเดีย


การเดินทางเยือนสามชาติในเอเชียใต้เมื่อเร็วๆ นี้ของนายมามู้ด อามาดินจ้าด ประธานาธิบดีแห่งอิหร่านเพื่อผลักดันโครงการท่อส่งก๊าสธรรมชาติสามชาติ ระหว่าง อิหร่าน ปากีสถานและอินเดียและเพื่อให้ความช่วยเหลือแก่ศรีลังกา ในการพัฒนา พลังงาน ไม่ได้เป็นแค่ความพยายามของอิหร่านในการหา ตลาดส่ง ออกพลังงานเท่านั้น แต่ยังเป็นนโยบายการต่างประเทศแนวใหม่เพื่อหาพันธมิตรด้านการค้าและเศรษฐ กิจในภูมิภาคเอเชียใต้

โครงการซื้อก๊าสจากอิหร่านของปากีสถานและอินเดียขยับไปใกล้ความเป็น จริงมากขึ้น หลังจากที่นายมามู้ด อามาดินจ้าด ประธานาธิบดีแห่งอิหร่านเดินทาง เยือนปากีสถานกับอินเดียเพื่อผลักดันโครงการนี้

โครงการท่อส่งก๊าสธรรมชาติระหว่างอิหร่าน-ปากีสถาน-อินเดีย มีระยะทางทั้งหมด 2,600 กิโลเมตร และมีมูลค่าการก่อสร้างราว 7.5 พันล้านดอลล่ารสหรัฐ เป็นการสร้างท่อนำส่ง ก๊าสธรรมชาติจากอิหร่านผ่านปากีสถานเพื่อส่งต่อให้อินเดีย ซึ่งกำลังต้องการพลังงาน ไปใช้ในประเทศมากขึ้น เพราะมีการขยายตัวทาง เศรษฐกิจอย่างรวดเร็ว อินเดียเป็นผู้นำเข้านำ้มันและก็าสรายใหญ่รายหนึ่ง

โครงการท่อส่งก๊าสสามชาตินี้ เริ่มต้นคุยกันมาหลายปีดีดักแล้ว แต่ยังไม่ได้ เริ่มต้นลงมือก่อสร้างเสียที เพราะยังติดขัดในประเด็นเรื่อง ราคาก๊าส ภาษีนำเข้า ค่าผ่านทางแก่ปากีสถาน และการว่าจ้างบริษัทก่อสร้างและบริหารโครงการ

ที่ี่ปากีสถานเขาได้เข้าพบหารือ กับ ประธานาธิบดีเปเวซ มูชาราฟและย้ำว่า โครงการนี้เป็น โครงการเพื่อสันติภาพ โดยได้ตั้งชื่อว่า ท่อส่งก๊าสเพื่อความสงบสุข นายคะวาจ้า อาสิฟ รัฐมนตรีน้ำมันของปากีสถานบอกว่า ท่อก๊าสธรมชาติสามชาติได้ชื่อที่เหมาะสมแล้ว เพราะจะสร้างความสงบสุขและความเจริญ และนอกจากจะช่วยแก้ปัญหา ความต้องการ ใช้ก๊าสธรรมชาติของปากีสถานและอินเดียแล้ว ยังเป็นการช่วย เสริมสร้างความสัมพันธ์ สามชาติให้ดีขึ้นไปอีก โดยเฉพาะระว่างปากีสถาน กับอินเดีย ที่เป็นเพื่อบ้านที่ขัดแย้งกัน มาตลอด 60 ปีที่ผ่านมา

ปากีสถานนั้นหนุนโครงการนี้เต็มตัว โดยได้เจรจาตกลงกันในทางหลักการกับอิหร่าน เรียบร้อยแล้วเหลือเพียงแต่จะกำหนดวันลงนามข้อตกลงกันเมื่อไหร่เท่านั้น และตอนนี้ก็ขึ้นอยู่กับทางอินเดียว่าจะเจรจาคืบหน้าอย่างไรต่อไปกับอิหร่าน ถ้้าหากอินเดียไม่ติดขัดอะไรก็คาดว่าโครงการน่าจะเริ่มก่อสร้างได้ภายในปีหน้า และน่าจะเริ่มนำส่งก๊าสจากอิหร่านได้ภายใน 4ปีข้างหน้า คาดกันว่าเมื่อมีการส่ง ก๊าสผ่านท่อแล้ว ปากีสถานจะมีรายได้จากค่าทรานสิส หรือเงินค่าทางผ่านของท่อส่งก๊าส เป็นเงินจำนวนมหาศาล

นอกจากทางการปากีสถานยังรายงานด้วยว่า อิหร่านสัญญาว่าจะช่วยเหลือ ปากีสถาน ด้วยการจ่ายกระแสไฟฟ้าให้อีกด้วยเพื่อช่วยแก้ปัญหาขาดแคลนไฟฟ้า เนื่องจากน้ำใน เขื่อนหลักๆ สองแห่งของปากีสถานลดน้อยลงในระดับวิกฤติ จนต้องหยุดการจ่ายไฟ ทั่วประเทศวันละหกชั่วโมง

โครงการท่อส่งก๊าสอิหร่าน-ปากีสถาน-อินเดียนี้ยังดึงดูุความสนใจของจีน ที่ออกมาพูด เมื่อเร็วๆ นี้ว่ากำลังพิจาราณาอย่างจริงจังถึงข้อเสนอของปากีสถานที่จะให้เข้าร่วมลงทุนใน โครงการ ก่อนหน้านี้อินเดียเคยลังเลใจจนเกือบจะเลิกโครงการ ปากีสถานจึงเสนอให้้จีน เข้ามาร่วมมือด้วย เพราะจีนเป็นประเทศลงทุนยักษ์ใหญ่ในปากีสถานและยังเป็นผู้ส่งออก อาวุธหลักแก่ปากีสถานด้วย

อย่างไรก็ดีโครงการนี้ยังได้รับแรงกดดันจากรัฐบาลสหรัฐอเมริกาที่ต่อต้านการทำ ธุรกิจกับอิหร่าน ซึ่งเป็นชาติที่สหรัฐกล่าวหาว่าสั่งสมอาวุธนิวเคลียร์ ซึ่งนี่เป็นสาเหตุ ที่ทำให้ธนาคารเพื่อการพัฒนาเอเชีย หรือเอดีบีแบงค์ไม่กล้าเข้าไปเสนอเงินกู้เพื่อ การลงทุนในโครงการเนื่องจากเกรงว่า สหรัฐอาจจะคว่ำบาตท่อส่งก๊าสนี้

แต่ทางด้านนายเมอลี เดียวรา รัฐมนตรีน้ำมันแห่งอินเดีย ที่เดินทางมาเจรจากับ ทางการปากีสถานในรายละเอียดของโครงการเมื่อเร็วๆ นี้ หลังจากพักการเจรจากัน ไปหลายเดือนบอกปัดเรื่องแรงกดดันจากสหรัฐนี้ว่า

รัฐมนตรีน้ำมันอินเดียบอกกีบวีโอเอภาคภาษาไทยว่า อินเดียไม่ได้การติดต่อ จากสหรัฐ ในประเด็นโครงการนี้กับอิหร่าน และไม่รู้ว่าสหรัฐจะเห็นอย่างไรต่อ เรื่องนี้เพราะนั่นเป็น ปัญหาของสหรัฐไม่ใช่ปัญหาของอินเดียซึ่งในประเด็นนี้ รัฐมนตรีน้ำมันปากีสถาน ก็สะท้อนเป็นเสียงเดียวกันว่า ปากีสถานตัดสินใจในการเข้าร่วมโครงการท่อก๊าสจากอิหร่าน ด้วยเหตุผลทาง เศรษฐกิจของประเทศเป็นหลักไม่ใช่ตัดสินใจเพราะมีแรงกดดันจากภายนอกหรือ จากชาติใดชาติหนึ่ง

อย่างไรก็ดี มีความกังวลกันในปัญหาความมั่นคงและความ ปลอดภัยของท่อส่งแก๊ส ในส่วนที่จะผ่าน เข้าชายแดนปากีสถาน โดยวิ่งผ่านจังหวัดโบโลจิสถานที่มีปัญหา ความมั่นคง และอาจจะเสี่ยงต่อการโจมตีของนักรบติดอาวุธต่อต้านรัฐบาล แต่รัฐมนตรีน้ำมันปากีสถาน บอกปัดความกังวลเรื่องนี้ว่า ทางการสามารถควบคุมสถานการณ์ในโบโลจิสถาน ได้และจะไม่มีปัญหา อะไรต่อจากนี้ แต่อย่างไรก็ดีทางการปากีสถานได้ให้ความสำคัญ ในรื่องความกัวลนี้และจะหามาตราการที่เหมาะสมออกมาจัดการ นอกจากนี้ทั้งอินเดียและปากีสถาน จะร่วมมือกันเพื่อสร้างแผนการรักษาความปลอดภัยแก่ท่อส่งก๊าสที่ทั้งสองฝ่าย พึงพอใจ

หันมามองมุมอิหร่านบ้าง ผู้นำอิหร่านนอกจากจะเยือนปากีสถาน และอินเดียแล้ว ยังไปเยือนศรีลังกา เพื่อลงนามเสนอความช่วยเหลือ ในโครงการพัฒนาพลังงานแบบ ต่างๆ ถึง 6 โครงการ ตั้งแต่การพัฒนา ศักยภาพศรีลังกาในการกลั่นน้ำมัน โครงการผลิตไฟฟ้าพลังน้ำ เพื่อเพิ่มความสามารถของศรีลังกาในการผลิตไฟฟ้า รวมมูลค่าทั้งหมดหนึ่งพันห้าร้อยล้านเหรียญสหรัฐทีเดียว

อิหร่านเป็นชาติที่ได้เปรียบทางด้านภูมิศาสตร์อย่างมาก เพราะตั้งอยู่ไม่ใกล้ ไม่ไกลจากหลายๆ ภูมิภาคไล่ตั้งแต่อ่าวเปอร์เชีย ไปจนถึง เอเชียกลาง เอเชียใต้

นักวิเคราะห์เศรษฐกิจภูมิภาคหลายคนมองว่าอิหร่านกำลังรุกเข้าหาชาติ หลายๆ ชาติ ในเอเชียใต้ เพื่อเพิ่มบทบาทของตนในทางการค้าและเศรษฐกิจในภูมิภาคในขณะทีสหรัฐ พยายามขอร้องให้ทุกประเทศไม่ให้ทำธุรกิจใดใดกับอิหร่านเพื่อสร้างความโดด เดี่ยวให้กับ อิหร่าน การที่อินเดียและปากีสถาน ออกมาประกาศ ว่าจะไม่ยอมให้แรงกดดันสหรัฐ เป็นตัวอุปสรรคในการพัฒนา การลงทุนและการค้า กับอิหร่านที่จะส่งผลต่อการพัมนา เศรษฐกิจในบ้านตน ก็เป็นตัวบ่งบอกแล้วว่า อิหร่านเริ่มดินหมากมาถูกทางแล้ว

XS
SM
MD
LG